Εισαγωγή (Μια βραδιά στην έρημο του Αγίου Όρους)

(Μητροπολίτης Ναυπάκτου, Ιερόθεος)

Μια συνομιλία με ένα αγιορείτη Γέροντα θα παρουσιάσω στις επόμενες σελίδες. Δεν είχα πρόθεσι να την καταγράψω, αλλά μια μέρα, την ώρα που ετοιμαζόμουν να διαβάσω ένα έργο του αγίου Μαξίμου, άκουσα μια εσωτερική φωνή να με προτρέπη να γράψω την συνομιλία που είχα με τον σοφό αγιορείτη μοναχό. Και υπάκουσα σ' αυτή την φωνή, που ομολογώ ότι δεν την είχα προηγουμένως καλλιεργήσει. Άρχισα να γράφω, όπως ερχόταν στην σκέψι μον. Γι' αυτό και όσα θα ακολουθήσουν είναι γραμμές λίγων ωρών και ζητώ την συγγνώμη των αναγνωστών.

Θα ήθελα μερικές παρατηρήσεις να κάνω.

Πρώτον. να μη διαβασθούν σαν διήγημα. Ούτε σαν μια Ιστορία, αλλά σαν θεόπεμπτη διδαχή του σοφού αγιορείτου, αυτού του «κατά Χάριν» Θεού. Ο αναγνώστης πρέπει να σταματά μερικές φορές και να σκέπτεται, περισσότερο όμως να προσεύχεται. Ίσως θα χρειασθή να διαβάση για δεύτερη φορά την συνομιλία.

Δεύτερον. να διαβασθούν με τον σκοπό για τον οποίο γράφθηκαν, δηλ. με τον σκοπό να εφαρμοσθούν. Ας πάρουμε κάποτε την απόφασι να εισέλθουμε στον γνόφο της «ευχής» του Ιησού, που είναι το όρος Σινά και το όρος Θαβώρ. Εκεί θα συναντήσουμε τον Θεό. «Η επίκλησις του ονόματος του Θεού συνοδεύεται από την άμεση φανέρωσί Του, γιατί το όνομα είναι μια μορφή της παρουσίας Του» (Ευδοκίμωφ). Η σκέψι αυτή είναι σύμφωνη με τον Κυριακό λόγο: «οὗ γάρ εἰσι δύο ἤ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τό ἐμόν Ὄνομα, ἐκεῖ εἰμί ἐν μέσῳ αὐτῶν» (Ματθ. ιη'20) και τον αποστολικό «οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Α' Κορινθ. ιβ΄ 3). Την ώρα που λέγει κανείς την «ευχή» το Άγιον Πνεύμα κατέρχεται, όπως η νεφέλη στο Όρος Θαβώρ.

Τρίτον. να μη επιδιώξη ο αναγνώστης ν' ανακαλύψη τον μοναχό με τον οποίο συζήτησα. Ίσως να μην τον βρη και να σφάλη στις κρίσεις του. Αυτό δεν θα το ήθελε και ο άγιος εκείνος Γέροντας.

Τέταρτον. Ίσως προξενήση εντύπωσι η μνημόνευσι πολλών πατερικών χωρίων. Πρέπει όμως να τονισθή ότι οι βιαστές αγιορείτες έχουν συγγένεια πνεύματος με τους αγίους Πατέρας της Εκκλησίας μας. Μέσα τους ζη και ενεργεί το Πανάγιο Πνεύμα, που υπήρχε και ενεργούσε και στους αγίους Πατέρας. Έχουν δηλ. πατερικό φρόνημα, γι' αυτό και μπορούν εύκολα να συγκρατήσουν τις πατερικές γνώμες, χωρίς κόπο και ιδιαίτερη προσπάθεια.

Εκτός απ' αυτό πρέπει να τονίσω πως πολλές φορές ο σοφός και θεόπτης ερημίτης, κατά την διάρκεια της συζητήσεως, άνοιγε μερικά βιβλία (του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, του αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου, την Φιλοκαλία κ.λπ.) που είχε κοντά του και έτσι πολλά πατερικά χωρία τα διάβαζε και τα ανέλυε.

Η διάπυρη ευχή μου είναι, να βοηθηθούν μερικοί να ζήσουν την «ευχή», που τόσους αγίασε και να αγιασθούν και αυτοί.

Αισθάνομαι την υποχρέωση να στρέψω την σκέψι μου στις ηρωικές και σεβάσμιες μορφές, «τα μιμήματα της θείας αγάπης», που κατοικούν στον Άθωνα, που εγκατέλειψαν τον κόσμο και ζουν τον πραγματικό κόσμο, όχι τον άκοσμο κόσμο, αλλά τον κεκοσμημένο ΚΟΣΜΟ, ζουν τον Θεό. Αυτοί είναι οι σύγχρονοι μάρτυρες του Χριστού, οι «αισθητώς τούτου (του κόσμου) χωρισθέντες και νοητώς αυτώ (τω κόσμω) νεκρωθέντες». Αυτές οι άγιες μορφές πολλές φορές με εστήριξαν, με εβοήθησαν, με έθρεψαν με το δικό τους ψωμί και σ' αυτές επομένως εγώ ο πτωχός πολλά οφείλω. Είμαι πτωχός. Αλλά, αν δεν έπαιρνα έστω και αυτή την λίγη τροφή, θα είχα πεθάνει! Είμαι

πεινασμένος, ζω όμως με την χάρι τους, τις ευλογίες τους και την αγάπη τους.
Σ' αυτούς τους «ουρανώσαντας το Όρος Πατέρας» είναι αφιερωμένες οι ακόλουθες γραμμές, σαν αντίδωρο της μεγάλης αγάπης τους. «Εις αγάπης αντέκτισιν». Σ' αυτούς που αγάπησαν τρελλά την τριπλή πτωχεία, την υλική (ακτημοσύνη), την του πνεύματος (ταπείνωσι και υπακοή) και την του σώματος (εγκράτεια). Σ' αυτούς οι οποίοι «ως αληθώς δια πάντων των μακαρισμών του Κυρίου διήλθον πτωχεύσαντες γαρ τω πνεύματι, επλουτίσθησαν και πραϋθέντες, την γην των πραέων εκληρονόμησαν· πενθήσαντες, παρεκλήθησαν· πεινάσαντες την δικαιοσύνην, εχορτάσθησαν· ελεήσαντες, ηλεήθησαν· καθαροί γενόμενοι τη καρδία, τον Θεόν ως δυνατόν εθεώρησαν· ειρηνοποιήσαντες, θείας ηξιώθησαν υιοθεσίας».
Άγιοι Πατέρες, όσιοι, ερημίτες, εμείς οι αμαρτωλοί «χρεωστικώς υμάς μακαρίζομεν· οι νέοι τους παλαιούς· οι υιοί τους πατέρας και οι εναγείς τους αγίους» (Νικόδημος αγιορείτης).

Α.Ι.Β.

------------------------------------------------------

πηγή: Α.Ι.Β., Μια βραδυά στην έρημο του Αγίου Όρους, Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας), 15η έκδοση, σελ. 13-15.