"Περί Ἐκκλησίας - μέρος 1ο"

(Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς)

"Ο Θεάνθρωπος Πανευαγγέλιον"

Ὁλόκληρον τό μυστήριον τῆς χριστιανικῆς πίστεως εἶναι ἡ Ἐκκλησία· ὁλόκληρον τό μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Θεάνθρωπος· ὁλόκληρον τό μυστήριον τοῦ Θεανθρώπου ἔγκειται εἰς τό ὅτι ὁ Θεός ἔγινε «σάρξ», ὅτι δηλαδή εἰς τό ἀνθρώπινον σῶμα κατώκησεν ὅλον τό πλήρωμα τῆς θεότητός Του μέ ὅλας τάς θείας δυνάμεις καί τελειότητας, δηλαδή ὅλον τό μυστήριον τοῦ Θεοῦ.

Τό Εὐαγγέλιον τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ συνοψίζεται εἰς τό ἑξῆς παγχαρμόσυνον μήνυμα: «Μέγα ἐστί τό τῆς εὐσεβείας μυστήριον: ὁ Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί» (Α' Τιμ. 3, 16). Τό ἐλάχιστον ἀνθρώπινον σῶμα ἐχώρεσεν μέσα του ὁλόκληρον τόν Θεόν μέ τό ἄρρητον καί ἄπειρον μεγαλεῖον Του! Οὕτω ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος, πλήρης καί τέλειος ἄνθρωπος, παραμένων, ὅμως, πλήρης καί τέλειος Θεός. 

Ἐδῶ δέν πρόκειται ἁπλῶς περί ἑνός μυστηρίου, ἀλλά περί ὅλων τῶν μυστηρίων τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, τά ὁποῖα συνηνώθησαν εἰς ἕν μυστήριον: εἰς τό μυστήριον τοῦ Προσώπου τοῦ Θεανθρώπου, δηλαδή εἰς τό μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας. Τά πάντα, γνωστά καί ἄγνωστα, ρητά καί ἄρρητα, συνοψίζονται, καί συνενοῦνται εἰς τό σώμα τοῦ Θεοῦ Λόγου, εἰς τήν σάρκωσιν καί ἐνανθρώπησιν τοῦ Θεοῦ. 

Ἡ ἀλήθεια αὐτή περί τῆς σαρκώσεως περιέχει μέσα της καί ὅλην την θεανθρωπίνην ζωήν τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας, καί δι' αὐτῆς καί μόνον γνωρίζομεν «πῶς δεῖ ἐν οἴκῳ Θεοῦ ἀναστρέφεσθαι, ἥτις ἐστίν ἐκκλησία Θεοῦ ζῶντος, στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς Ἀληθείας» (Α' Τιμ. 3, 15).

Εἰς τό «ὁ Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί», λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, συνίσταται ὅλη ἡ Οἰκονομία τῆς σωτηρίας, ἡ ὁποία ἀποκαλύπτεται εἰς τούς ἀνθρώπους καί εἰς τούς Ἀγγέλους διά τῆς Ἐκκλησίας. Ὄντως τό μυστήριον αὐτό εἶναι μέγα: ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος και ὁ ἄνθρωπος Θεός. Διά τοῦτο πρέπει νά ζῶμεν οἱ ἄνθρωποι ἀξίως αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου.


"Θεάνθρωπος «το μόνον καινόν ὑπό τον ἥλιον»"

Τό μυστήριον αὐτό εἶναι τόσον μεγάλον καί τόσον πρωτοφανές καί μοναδικόν, ὥστε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός δικαίως νά λέγῃ ὅτι ὁ Θεάνθρωπος εἶναι «τό μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον».

Θά προσέθετα: καί τό πάντοτε καινόν, τό καινόν τό μή παλαιούμενον, οὔτε εἰς τόν χρόνον, οὔτε εἰς τήν αἰωνιότητα. Ἀλλ' εἰς τόν Θεάνθρωπον καί μέ τόν Θεάνθρωπον καί ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος ἔγινε ἕν «καινόν» ὄν ὑπό τόν ἥλιον, ἕν ὄν θεϊκόν, θεανθρώπινον, κατά Θεόν σπουδαῖον καί πολύτιμον, θείως αἰώνιον καί σύνθετον.

Τό μυστήριον τοῦ Θεοῦ καί τό μυστήριον τοῦ ἀνθρώπου ἡνώθησαν ἀχωρίστως, και οὕτως ἔγινε ἕν δυενικόν μυστήριον ἤ μάλλον τό παν-μυστήριον τοῦ ὄντος καί παντός τοῦ ὑπάρχοντος.

"Ὁ Θεάνθρωπος ἴσον Ἐκκλησία καί ἡ κεφαλή της"
Τοιουτοτρόπως ἔγινεν ἠ Ἐκκλησία. Διότι ὁ Θεάνθρωπος εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Διά τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου ὁ ἄνθρωπος ἀνυψώθη μέχρι τοῦ σημείου νά ἔχῃ ὡς Κεφαλήν του τήν δευτέραν Ὑπόστασιν τῆς Ἁγίας Τριάδος. Διότι ὁ Θεός Λόγος ἔγινεν ἡ κεφαλή τοῦ θεανθρώπινου σώματος τῆς Ἐκκλησίας.

Κατά τόν θεόσοφον Ἀπόστολον ὁ Θεός Πατήρ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «ἔδωκε» τόν Θεάνθρωπον, «κεφαλήν ὑπέρ πάντα τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστί τό σῶμα Αὐτοῦ, τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (Ἐφ. 1, 22-23).

Μέ τόν θεάνθρωπον Χριστόν ὡς τήν κεφαλήν της ἡ Ἐκκλησία κατέστη ἡ πλέον τελεία καί πλέον σπουδαία ὕπαρξις εἰς ὅλους τούς κόσμους. Ὅλα τά τοῦ Θεανθρώπου, αἱ θεῖαι καί μεταμορφωτικαί θεοποιοί καί θεανθρωποιοί δυνάμεις Του, ἔγιναν αἰωνίως ἰδικά της.

--------------------------------------------------------------

Πηγή: Αρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς, "Η Ορθόδοξος Εκκλησίας και ο Οικουμενισμός", Έκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/νίκη 1974.