"Γιατί στην τελετή του Γάμου μνημονεύεται ο Άγιος Προκόπιος";

(του Ι.Μ. Φουντούλη)

Ο άγιος Προκόπιος παρουσιάζεται κατά το όνομά του, ως τρόπον τινά η ενσάρκωση της προκοπής και ευχή για προκοπή. Ό,τι λέγεται με λόγια στην τελευταία ευχή ευλογίας, "Ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, η Παναγία...Τριάς...παράσχοι υμίν...προκοπήν βίου και πίστεως...", λέγεται στην απόλυση με έναν εποπτικότερο και λαϊκότερο τρόπο, με την μνημόνευση της Προκοπής του αγίου.

Μας ξενίζει ίσως το λαϊκότροπο του πράγματος, αλλά η θεία λατρεία δεν είναι αμέτοχη του λαϊκού αυτού στοιχείου. Δεν προορίζεται μόνον για τους λογίους, αλλά και για τον πολύ λαό του Θεού. 

Υπάρχει περιθώριο να το δουν οι λογιότεροι με περισσότερη συμπάθεια και κατανόηση.

Εξ άλλου η περίπτωση του αγίου Προκοπίου είναι ιδιάζουσα και ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Κατά το συναξάριό του, το όνομα "Προκόπιος" του το έδωσε ο Κύριος κατά την εμφάνισή Του σ' αυτόν κατά την διάρκεια του μαρτυρίου του: "Ουκ ετι συ Νεανίας (αυτό ήταν το όνομα του μάρτυρος), αλλά Προκόπιος έτη φερωνύμος καλούμενος. Ίσχυε τοιγαρούν και ανδρίζου, προκόπτων γαρ προκόψεις..."

Από τους ιερούς υμνογράφους εγκωμιάζεται ως "προκόπτων εν Θεώ" (δοξαστικό αίνων) ή "τη πίστει προκόπτων" (κοντάκιο-οίκος) ή "φερωνύμος προκόπτων" (εξαποστειλάριο). Στο πρώτο δε ιδιόμελο των στιχηρών των αίνων, χαρακτηριστικά συσχετίζεται προς την προκοπή των πιστών: "Ως προκόπτων εν Θεώ, πάντας πρέσβευε, αθλοφόρε, προκόπτειν εν αυτή...εν θεαρέστοις οδοίς και θείαις πράξεσιν ευαρεστούντας αυτώ". Ειδικά δηλαδή στο να θεωρηθεί ο άγιος Προκόπιος ταυτόσημος με την προκοπή συντρέχουν όλοι οι ανωτέρω λόγοι: το όνομά του, το συναξάριό του, η λαϊκή ευσέβεια και η ιερή υμνογραφία...

----------------------------------------------------

Ι.Μ. Φουντούλη: "Απαντήσεις εις Λειτουργικάς Απορίας"

πηγή ηλεκτρ/κού κειμένου: orthodox-answers.blogspot.gr