Ο άγιος Ιωάννης, ο Πρόδρομος και Βαπτιστής του Κυρίου, εμαρτυρήθη από τον ίδιο τον Χριστό ότι είναι μεγαλύτερος από όλους τους εκ γυναικός γεννηθέντας ανθρώπους και πρώτος μεταξύ των προφητών.
Μόλις ενηλικιώθηκε, αυτός του οποίου ουκ ην άξιος ο κόσμος (Εβρ. 11, 38), αποσύρθηκε στην έρημο σκεπασμένος με τρίχες καμήλας και ζωσμένος με δερμάτινη ζώνη που σήμαινε την κυριαρχία πάνω σε όλες τις ορμές της σαρκός.
Αφού βρήκε ως νέος Αδάμ την αρμονική κατάσταση της φύσεώς μας που δημιουργήθηκε για να είναι στραμμένη μόνον προς τον Θεό, τρεφόταν με ακρίδες και άγριο μέλι, έχοντας απερίσπαστο και αμέριμνο το πνεύμα του προσηλωμένο στήν θεωρία.
Το δέκατο πέμπτο έτος της ηγεμονίας του Τιβέριου Καίσαρα (29 μ.Χ.), ο Ιωάννης ακούγοντας τον Λόγο του Θεού στην έρημο μετέβη στήν περιοχή του Ιορδάνη για να κηρύξει την μετάνοια στα πλήθη που προσέτρεχαν κοντά του υπό την επίδραση της αγγελικής πολιτείας του.
Βάπτιζε τους ανθρώπους στα νερά του Ιορδάνη ποταμού, ως σημείο εξαγνισμού από τις αμαρτίες τους, και για να τους προετοιμάσει να δεχθούν τον Σωτήρα τους καλούσε να παράγουν άξιους καρπούς της μετανοίας και όχι να καυχιούνται ότι είναι τέκνα του Αβραάμ.
Και έλεγε, επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Ησαΐα: Φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Ετοιμάσατε την οδόν Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους του Θεού ημών· πάσα φάραγξ πληρωθήσεται και παν όρος και βουνός ταπεινωθήσεται... και όψεται πάσα σαρξ το σωτήριον του Θεού (Ησ. 40, 3-5).
Καθώς ο λαός αναρωτιόταν αν ήταν ο Σωτήρας ο αναμενόμενος από γενεές και γενεές, ο Ιωάννης τους έλεγε: "Εγώ μεν βαπτίζω υμάς εν ύδατι εις μετάνοιαν, ο δε οπίσω μου ερχόμενος ισχυρότερός μού εστιν... αυτός υμάς βαπτίσει εν πνεύματι αγίω και πυρί (Ματθ: 3, 11)".
Η αγνότητά του και η αγάπη του για την παρθενία ήταν τόση ώστε κρίθηκε άξιος όχι μόνο να δει τον Σωτήρα, του οποίου καταστάθηκε Πρόδρομος, αλλά και να τον βαπτίσει στον Ιορδάνη και να είναι μάρτυρας της αποκάλυψης της Αγίας Τριάδος.
Ο άγιος Ιωάννης μελετούσε ακατάπαυστα τον Λόγο του Θεού και θεωρούσε όλα τα πράγματα του κόσμου τούτου δευτερεύοντα σε σχέση με την τήρηση του θεϊκού Νόμου, του οποίου τέλεια εφαρμογή ήταν ο βίος του. Για τον λόγο αυτό δεν φοβόταν να επικρίνει με σφοδρότητα τον Ηρώδη Αντύπα(2), τον τετράρχη της Γαλιλαίας, άνθρωπο ασελγή και έκλυτο που ενάντια στον Νόμο είχε παντρευτεί την Ηρωδιάδα, την γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου, ενώ αυτός ήταν ακόμη εν ζωή(3) και είχε κάνει μια κόρη μαζί της, την Σαλώμη(4).
Γινόμενος η φωνή της πωρωμένης συνείδησης του αμαρτωλού, ο προφήτης είπε σ' αυτόν εξ ονόματος του Θεού: «Δεν σου είναι επιτρεπτό να έχεις για σύζυγο την γυναίκα του αδελφού σου». Γι' αυτό και η Ήρωδιάδα έτρεφε έντονο μίσος κατά του Ιωάννη και ήθελε να τον θανατώσει. Την εμπόδιζε ωστόσο ο Ηρώδης που τον σεβόταν, ως άνθρωπο δίκαιο και άγιο, αλλά κυρίως από τον φόβο του λαού που τον τιμούσε ως απεσταλμένο του Θεού.
Τελικά η δόλια Ηρωδιάς πέτυχε τον σκοπό της και κατάφερε να φυλακισθεί ο προφήτης στο φρούριο το λεγόμενο Μαχαιρούς. Στην επέτειο των γενεθλίων του, κοντά στο Πάσχα(5), ο βασιλιάς παρέθεσε μεγάλο συμπόσιο στους ευγενείς του βασιλείου του, στο οποίο όλοι παραδόθηκαν στην πολυφαγία και την μέθη.
Η Σαλώμη χόρεψε με ηδυπάθεια μπροστά στους συνδαιτυμόνες αυτού του συμποσίου της ματαιοδοξίας και άρεσε στα άσεμνα βλέμματα του πατέρα της, που δεσμεύτηκε με όρκο να της χαρίσει σε ανταμοιβή ό,τι κι αν του ζητούσε, ακόμη και το μισό του βασίλειο.
Δασκαλεμένη από την μητέρα της, η νεαρή κόρη ζήτησε να της φέρουν εκείνη την στιγμή την κεφαλή του Ιωάννου επί πίνακι. Ο βασιλιάς βρέθηκε σε δύσκολη θέση, αλλά εξαιτίας του όρκου του και για να μην πέσει το γόητρό του μπροστά στους συμπότες του, αποφάσισε να θανατώσει τον Δίκαιο.
Η απόφαση εκτελέστηκε αμέσως· ένας στρατιώτης πήγε να αποκεφαλίσει τον άγιο Ιωάννη στην φυλακή του και έφερε σύντομα στην αίθουσα επί πίνακι και ματωμένη ακόμη την τιμία κάρα του, η οποία απηύθυνε μία σιωπηλή μομφή στην εγκληματική αδυναμία του βασιλιά. Η Σαλώμη παρέδωσε το τρόπαιο αυτό στην μητέρα της και έμοιαζε να της λέει: «Φάε, μητέρα, την σάρκα εκείνου που έζησε ως ασώματος και πιες το αίμα του. Η γλώσσα αυτή που έπαψε να μας επικρίνει θα σιγήσει πια για πάντα»(6).
Οι μαθητές του αγίου ήρθαν και πήραν το σώμα του και πήγαν να το θάψουν στην Σεβάστεια, κατόπιν δε πληροφόρησαν τον Χριστό. Μόνο πολύ αργότερα τα λείψανα του αγίου Προδρόμου ανευρέθησαν θαυματουργικώς, με σκοπό να επιδαψιλεύουν την θεία χάρη στους πιστούς που τα προσκυνούσαν(7).
Την αιματηρή τούτη πράξη επέτρεψε ο Θεός με σκοπό ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, αφού υπήρξε ο Πρόδρομος του Χριστού στην γη, να υπάρξει ως τέτοιος και στο βασίλειο των νεκρών και να πάει να αναγγείλει στους δικαίους τεθνεώτας που αναμένουν την Λύτρωση, την επικείμενη έλευση του Μεσσία που επρόκειτο να συντρίψει με τον Σταυρό τις πύλες και τις αμπάρες του Άδη.
Με την ζωή του όπως και με τον θάνατό του, ο Τίμιος Πρόδρομος παραμένει για όλους τους χριστιανούς ένας προφήτης και ένας διδάσκαλος του πνευματικού βίου. Με την άμεμπτη πολιτεία του τους διδάσκει να αγωνίζονται μέχρι θανάτου κατά της αμαρτίας, όχι μόνο χάριν της δικαιοσύνης και της τήρησης του Νόμου του Θεού, αλλά και για την προκοπή στην αρετή και την καθαρότητα της καρδιάς.
Κάθε συνείδηση οξυμμένη από την μελέτη του Νόμου του Θεού ομοιάζει λοιπόν με τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και ανοίγει στην εν μετανοία ψυχή τις οδούς του Κυρίου, με σκοπό να της προσφέρει την γνώση της Σωτηρίας (βλ. Λουκ. 1, 76)(8).
-----------------------------------------
Παραπομπές
2. Γιος του Ηρώδη του Μεγάλου, υπήρξε τετράρχης Γαλιλαίας και Περαίας από το έτος 4 π.Χ. εως το 39 μΧ.
3. Ο Φίλιππος αυτός δεν ήταν ο τετράρχης Ιτουραίας και Τραχωνίτιδος, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο (Λουκ. 3,1), αλλά ένας άλλος γιος του Ηρώδη του Μεγάλου, ετεροθαλής αδελφός του Ηρώδη Αντύπα.
4. Το όνομά της δεν αναφέρεται στο Ευαγγέλιο, αλλά παραδόθηκε από τον ιστορικό Φλάβιο Ιώσηπο, Αρχαιολογία, 18, 5, 2-4.
5. Η εορτή της Αποτομής της τιμίας κάρας του Προδρόμου καθιερώθηκε την ημέρα αυτή εις μνήμην των εγκαινίων μίας εκκλησίας που ανηγέρθη για να στεγάσει τα λείψανά του στήν Σεβάστεια (Σαμάρεια), κατά τους χρόνους των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
6. Ο άγιος Ιερώνυμος διηγείται ότι η Ηρωδιάς ξέσπασε την λύσσα της πάνω στην κεφαλή του θύματός της, τρυπώντας την γλώσσα του με ένα στιλέτο.
7. Μνημονεύονται τρεις ευρέσεις της κάρας του Προδρόμου: Η πρώτη και η δεύτερη στις 24 Φεβρ. και η τρίτη στις 25 Μαΐου. Όσο για τα υπόλοιπα λείψανά του, αυτά κάηκαν κατά τους χρόνους του Ιουλιανού του Παραβάτη, μερικά όμως κομμάτια μπόρεσαν να ανασυρθούν από την φωτιά και παραδόθηκαν στον άγιο Αθανάσιο Αλεξανδρείας και από κει πέρασαν στον χριστιανικό κόσμο. Η δεξιά του τιμάται στην Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους και το άλλο χέρι του σώζεται στο αρχαίο παλάτι των σουλτάνων στην Κωνσταντινούπολη (Τοπκαπί). Στην Δύση βρίσκει κανείς πλήθος λειψάνων του Προδρόμου, η αυθεντικότητα των οποίων είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί, εκτός πιθανόν από το τμήμα του προσώπου του που το αφαίρεσαν οι Σταυροφόροι από την Μονή των Μαγγάνων κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204) και διατηρείται σήμερα στο θησαυροφυλάκιο του καθεδρικού ναού της Αμιένης.
8. Βλ. άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Ομιλία εις την Αποτομήν αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, PG 151, 496 κ.έ.
Η αγνότητά του και η αγάπη του για την παρθενία ήταν τόση ώστε κρίθηκε άξιος όχι μόνο να δει τον Σωτήρα, του οποίου καταστάθηκε Πρόδρομος, αλλά και να τον βαπτίσει στον Ιορδάνη και να είναι μάρτυρας της αποκάλυψης της Αγίας Τριάδος.
Ο άγιος Ιωάννης μελετούσε ακατάπαυστα τον Λόγο του Θεού και θεωρούσε όλα τα πράγματα του κόσμου τούτου δευτερεύοντα σε σχέση με την τήρηση του θεϊκού Νόμου, του οποίου τέλεια εφαρμογή ήταν ο βίος του. Για τον λόγο αυτό δεν φοβόταν να επικρίνει με σφοδρότητα τον Ηρώδη Αντύπα(2), τον τετράρχη της Γαλιλαίας, άνθρωπο ασελγή και έκλυτο που ενάντια στον Νόμο είχε παντρευτεί την Ηρωδιάδα, την γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου, ενώ αυτός ήταν ακόμη εν ζωή(3) και είχε κάνει μια κόρη μαζί της, την Σαλώμη(4).
Γινόμενος η φωνή της πωρωμένης συνείδησης του αμαρτωλού, ο προφήτης είπε σ' αυτόν εξ ονόματος του Θεού: «Δεν σου είναι επιτρεπτό να έχεις για σύζυγο την γυναίκα του αδελφού σου». Γι' αυτό και η Ήρωδιάδα έτρεφε έντονο μίσος κατά του Ιωάννη και ήθελε να τον θανατώσει. Την εμπόδιζε ωστόσο ο Ηρώδης που τον σεβόταν, ως άνθρωπο δίκαιο και άγιο, αλλά κυρίως από τον φόβο του λαού που τον τιμούσε ως απεσταλμένο του Θεού.
Τελικά η δόλια Ηρωδιάς πέτυχε τον σκοπό της και κατάφερε να φυλακισθεί ο προφήτης στο φρούριο το λεγόμενο Μαχαιρούς. Στην επέτειο των γενεθλίων του, κοντά στο Πάσχα(5), ο βασιλιάς παρέθεσε μεγάλο συμπόσιο στους ευγενείς του βασιλείου του, στο οποίο όλοι παραδόθηκαν στην πολυφαγία και την μέθη.
Η Σαλώμη χόρεψε με ηδυπάθεια μπροστά στους συνδαιτυμόνες αυτού του συμποσίου της ματαιοδοξίας και άρεσε στα άσεμνα βλέμματα του πατέρα της, που δεσμεύτηκε με όρκο να της χαρίσει σε ανταμοιβή ό,τι κι αν του ζητούσε, ακόμη και το μισό του βασίλειο.
Δασκαλεμένη από την μητέρα της, η νεαρή κόρη ζήτησε να της φέρουν εκείνη την στιγμή την κεφαλή του Ιωάννου επί πίνακι. Ο βασιλιάς βρέθηκε σε δύσκολη θέση, αλλά εξαιτίας του όρκου του και για να μην πέσει το γόητρό του μπροστά στους συμπότες του, αποφάσισε να θανατώσει τον Δίκαιο.
Η απόφαση εκτελέστηκε αμέσως· ένας στρατιώτης πήγε να αποκεφαλίσει τον άγιο Ιωάννη στην φυλακή του και έφερε σύντομα στην αίθουσα επί πίνακι και ματωμένη ακόμη την τιμία κάρα του, η οποία απηύθυνε μία σιωπηλή μομφή στην εγκληματική αδυναμία του βασιλιά. Η Σαλώμη παρέδωσε το τρόπαιο αυτό στην μητέρα της και έμοιαζε να της λέει: «Φάε, μητέρα, την σάρκα εκείνου που έζησε ως ασώματος και πιες το αίμα του. Η γλώσσα αυτή που έπαψε να μας επικρίνει θα σιγήσει πια για πάντα»(6).
Οι μαθητές του αγίου ήρθαν και πήραν το σώμα του και πήγαν να το θάψουν στην Σεβάστεια, κατόπιν δε πληροφόρησαν τον Χριστό. Μόνο πολύ αργότερα τα λείψανα του αγίου Προδρόμου ανευρέθησαν θαυματουργικώς, με σκοπό να επιδαψιλεύουν την θεία χάρη στους πιστούς που τα προσκυνούσαν(7).
Την αιματηρή τούτη πράξη επέτρεψε ο Θεός με σκοπό ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, αφού υπήρξε ο Πρόδρομος του Χριστού στην γη, να υπάρξει ως τέτοιος και στο βασίλειο των νεκρών και να πάει να αναγγείλει στους δικαίους τεθνεώτας που αναμένουν την Λύτρωση, την επικείμενη έλευση του Μεσσία που επρόκειτο να συντρίψει με τον Σταυρό τις πύλες και τις αμπάρες του Άδη.
Με την ζωή του όπως και με τον θάνατό του, ο Τίμιος Πρόδρομος παραμένει για όλους τους χριστιανούς ένας προφήτης και ένας διδάσκαλος του πνευματικού βίου. Με την άμεμπτη πολιτεία του τους διδάσκει να αγωνίζονται μέχρι θανάτου κατά της αμαρτίας, όχι μόνο χάριν της δικαιοσύνης και της τήρησης του Νόμου του Θεού, αλλά και για την προκοπή στην αρετή και την καθαρότητα της καρδιάς.
Κάθε συνείδηση οξυμμένη από την μελέτη του Νόμου του Θεού ομοιάζει λοιπόν με τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και ανοίγει στην εν μετανοία ψυχή τις οδούς του Κυρίου, με σκοπό να της προσφέρει την γνώση της Σωτηρίας (βλ. Λουκ. 1, 76)(8).
-----------------------------------------
Παραπομπές
2. Γιος του Ηρώδη του Μεγάλου, υπήρξε τετράρχης Γαλιλαίας και Περαίας από το έτος 4 π.Χ. εως το 39 μΧ.
3. Ο Φίλιππος αυτός δεν ήταν ο τετράρχης Ιτουραίας και Τραχωνίτιδος, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο (Λουκ. 3,1), αλλά ένας άλλος γιος του Ηρώδη του Μεγάλου, ετεροθαλής αδελφός του Ηρώδη Αντύπα.
4. Το όνομά της δεν αναφέρεται στο Ευαγγέλιο, αλλά παραδόθηκε από τον ιστορικό Φλάβιο Ιώσηπο, Αρχαιολογία, 18, 5, 2-4.
5. Η εορτή της Αποτομής της τιμίας κάρας του Προδρόμου καθιερώθηκε την ημέρα αυτή εις μνήμην των εγκαινίων μίας εκκλησίας που ανηγέρθη για να στεγάσει τα λείψανά του στήν Σεβάστεια (Σαμάρεια), κατά τους χρόνους των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
6. Ο άγιος Ιερώνυμος διηγείται ότι η Ηρωδιάς ξέσπασε την λύσσα της πάνω στην κεφαλή του θύματός της, τρυπώντας την γλώσσα του με ένα στιλέτο.
7. Μνημονεύονται τρεις ευρέσεις της κάρας του Προδρόμου: Η πρώτη και η δεύτερη στις 24 Φεβρ. και η τρίτη στις 25 Μαΐου. Όσο για τα υπόλοιπα λείψανά του, αυτά κάηκαν κατά τους χρόνους του Ιουλιανού του Παραβάτη, μερικά όμως κομμάτια μπόρεσαν να ανασυρθούν από την φωτιά και παραδόθηκαν στον άγιο Αθανάσιο Αλεξανδρείας και από κει πέρασαν στον χριστιανικό κόσμο. Η δεξιά του τιμάται στην Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους και το άλλο χέρι του σώζεται στο αρχαίο παλάτι των σουλτάνων στην Κωνσταντινούπολη (Τοπκαπί). Στην Δύση βρίσκει κανείς πλήθος λειψάνων του Προδρόμου, η αυθεντικότητα των οποίων είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί, εκτός πιθανόν από το τμήμα του προσώπου του που το αφαίρεσαν οι Σταυροφόροι από την Μονή των Μαγγάνων κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204) και διατηρείται σήμερα στο θησαυροφυλάκιο του καθεδρικού ναού της Αμιένης.
8. Βλ. άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Ομιλία εις την Αποτομήν αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, PG 151, 496 κ.έ.
Διαβάστε επίσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.