"Ἡ χαρά στήν πνευματική ζωή μας"

(του Αλεξάντερ Σμέμαν)

Τρίτη, 12 Ὀκτωβρίου, 1976

Συναντήσεις, συζητήσεις, τηλεφωνήματα. Ἔχω κουραστεῖ ἀπὸ τὰ παράπονα, ἀλλὰ τὸ γεγονὸς παραμένει: κάτω ἀπ' αὐτὴ τὴ συνεχῆ πίεση καὶ σπουδή, εἶναι ἀδύνατο νὰ ἐργαστεῖς. «Πάτερ, ποτὲ μπορῶ νὰ σᾶς δῶ;» Καμιὰ διέξοδος, ὅπως ἔχουν τὰ πράγματα. Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο: «Ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τάς ψυχᾶς ὑμῶν» (Λουκ. 21,19).

Πηγὴ τῆς ψευδοῦς θρησκείας εἶναι ἡ ἀνικανότητα νὰ χαρεῖς, ἤ μᾶλλον ἡ ἄρνηση τῆς χαρᾶς, ἐνῶ ἡ χαρὰ εἶναι ἀπόλυτα οὐσιώδης ἐπειδή, δίχως ἀμφιβολία, ἀποτελεῖ καρπὸ τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ. Δὲν μπορεῖ κάποιος νὰ γνωρίζει ὅτι ὑπάρχει Θεὸς καὶ νὰ μὴ χαίρεται. Μόνο σὲ σχέση μὲ τὴ χαρά, ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ταπείνωση εἶναι σωστός, γνήσιος καὶ καρποφόρος. Ἔξω ἀπὸ τὴ χαρά, ὅλα γίνονται δαιμονικά, μιά βαθύτερη διαστροφὴ κάθε θρησκευτικῆς ἐμπειρίας. Μιά θρησκεία φόβου. Θρησκεία τῆς ψευτοταπείνωσης. Θρησκεία τῆς ἐνοχῆς: τὰ πάντα εἶναι πειρασμοὶ καὶ παγίδες - ὄντως πολὺ δυνατοί, ὄχι μόνο στὸν κόσμο, ἀλλὰ καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία. Οἱ «θρησκευόμενοι» ἄνθρωποι, κατὰ κάποιο τρόπο, βλέπουν τὴ χαρὰ μὲ ὑποψία.

Πρώτη καὶ κύρια πηγὴ ὅλων τῶν πραγμάτων εἶναι τὸ «εὐλόγει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον...». Ὁ φόβος τῆς ἁμαρτίας δὲν μᾶς γλυτώνει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Αὐτὸ πού μᾶς σώζει εἶναι ἡ χαρὰ ἐν Κυρίῳ. Ἕνα αἴσθημα ἐνοχῆς ἤ ἠθικότητας δὲν μᾶς ἀπελευθερώνει ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ τοὺς πειρασμούς του. Ἡ χαρὰ εἶναι τὸ θεμέλιο τῆς ἐλευθερίας, ὅπου καλούμαστε νὰ σταθοῦμε. Ποῦ, πῶς καὶ πότε διαστρεβλώθηκε καὶ ἀμβλύνθηκε αὐτὴ ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ Χριστιανισμοῦ -ἤ μᾶλλον, ποῦ, πῶς καὶ πότε οἱ Χριστιανοὶ ἄρχισαν νὰ κωφεύουν στὴ χαρά; Ποῦ, πῶς καὶ πότε ἡ Ἐκκλησία, ἀντὶ ν' ἀπελευθερώνει τοὺς βασανισμένους ἀνθρώπους, ἄρχισε νὰ τοὺς ἐκφοβίζει καὶ νὰ τοὺς τρομοκρατεῖ μὲ σαδιστικὸ τρόπο;

Οἱ ἄνθρωποι ἔρχονται συνεχῶς γιὰ νὰ ζητήσουν συμβουλὲς (σήμερα ἀπὸ τὶς 7:30 τὸ πρωί, ἐξομολόγηση, συζήτηση, συζήτηση, συζήτηση, τέσσερις ἄνθρωποι μὲ προβλήματα, χωρὶς νὰ λογαριάζω τὶς συναντήσεις ποὺ ἔχω ἀργότερα). Καὶ κάποια ἀδυναμία ἤ ψεύτικη ντροπὴ μὲ συγκρατεῖ ἀπὸ τὸ νὰ τοὺς πῶ, «Δὲν ἔχω καμιὰ συμβουλὴ νὰ σᾶς δώσω. Δὲν ἔχω παρὰ μιά ἀδύναμη, ἑτοιμόρροπη, ἀλλὰ ὡστόσο γιὰ μένα, ἀδιάλειπτη χαρά. Τὴ θέλετε ;» Ὄχι, δὲν τὴ θέλουν. Θέλουν νὰ συζητοῦν γιὰ «προβλήματα» καὶ νὰ κουβεντιάζουν γιὰ «λύσεις». Ὄχι, δὲν ὑπῆρξε μεγαλύτερη νίκη τοῦ Διαβόλου πάνω στὸν κόσμο ἄλλη ἀπ' αὐτὴ τὴν «ψυχολογοποιημένη» θρησκεία. Ὑπάρχουν τὰ πάντα στὴν ψυχολογία. Ἕνα πράγμα εἶναι σ' αὐτὴν ἀδιανόητο, ἀδύνατο: ἡ χαρά!

----------------------------------------------------

πηγή: Schmemann Alexander, "Ἡμερολόγιο 1973-1983".  Ἐκδ. Ἀκρίτας, 2002

πηγή ηλεκτρ/κού κειμένου: www.agiazoni.gr