"Το βήμα πριν από το πρώτο βήμα (το περιστατικό με τον Ζακχαίο)"

(π. Φιλόθεος Φάρος)

Ο Ζακχαίος "ἐζήτει ἰδεῖν τόν ἐπί συκομορέαν", γιατί αισθανόταν μικρός και νόμιζε ότι θα μεγλάλωνε σκαρφαλώνοντας στην συκομορέα. 

Πολλές φορές και εμείς πιστεύουμε πως θα δούμε τον Ιησού ανεβαίνοντας σε κάποια "συκομορέα", εκείνο που πολύ εκφραστικά λέμε στην "καλάμι" στην καθομιλουμένη.

Μερικές φορές πιστεύουμε π.χ. ότι θα δουμε τον Ιησού αν καβαλήσουμε το καλάμι της "μορφώσεως" και βλέπουμε "αφ' υψηλού" τους άλλους ανθρώπους. 

Άλλοτε πάλι καβαλάμε το καλάμι της "αρετής", ή της "ευσέβειας", ή της "προοδευτικότητας" ή της "εθνικοφροσύνης" ή ακόμα της "ορθοδοξίας".

Αλλά ο Χριστός που βλέπουμε όντας εμείς καβάλα σε κάποιο καλάμι, είναι μια οφθαλμαπάτη, γι' αυτόν Τον νομίζουμε σαν ένα γλυκερό, ομορφούλη, γλυκομίλητο, αριστοκρατικό και γαλανομάτη ξανθούλη. 

Δεν μπορούμε όμως να έχουμε μια ουσιαστική συνάντηση με τον αναστημένο Χριστό καβάλα σε κάποιο καλάμι. Δεν μπορούμε να συναντήσουμε το Χριστό ακαδημαϊκά ή εγκεφαλικά. Μόνο μέσα στο χώρο της καρδιάς μας μπορούμε να Τον συναντήσουμε. 

Γι' αυτό και ο Χριστός σε όποιον από εμάς έχει κάποια  περιέργεια, έστω να Τον συναντήσει, λέει αυτό που είπε στον Ζακχαίο: "ἐν τῷ οἴκῳ σου", μέσα στην καρδιά σου "δεῖ με μεῖναι", "σπεύσας", λοιπόν, "κατάβηθι". 

Ανεβαίνουμε όμως στις συκομορέες ή στα καλάμια για να αποστρέψουμε το βλέμμα από την καρδιά μας επειδή συχνά ξέρουμε ότι είναι άντρο δαιμόνων. Το καλάμι είναι απόδραση από τον εαυτό μας που ουσιαστικά δεν εκτιμούμε, δεν τον αγαπάμε. 

Για να εγκαταλείψουμε την άμυνά μας, την απόδρασή μας, τη συκομορέα, πρέπει να μπορέσουμε να νιώσουμε κάποια ουσιαστική αγάπη και εκτίμηση για τον εαυτό μας. 

Αγαπάμε όμως τον εαυτό μας στο ποσοστό που έχουμε δοκιμάσει την αποδοχή και την αγάπη των άλλων. Έτσι δημιουργείται ο φαύλος κύκλος. Όσο πιο πολύ απορριμμένος αισθάνεται κανείς τόσο περισσότερο αισθάνεται την ανάγκη να ανέβει σε κάποια συκομορέα και να βλέπει τους άλλους "ἀφ' ὑψηλοῦ", δηλαδή να τους απορρίπτει πριν απορρίψουν αυτοί εκείνον. 

Ο Χριστός τερματίζει το φαύλο κύκλο. Ξέρει πως πρέπει  πρώτα να αισθανθεί αγαπημένος ο άνθρωπος για να βρει την δύναμη να αλλάξει, να καθαρίσει την καρδιά του. Γι' υατό και πηγαίνει πρώτος στο Χακχαίο χωρίς να του ζητήσει τίποτε και έτσι του δίνει τη δυνατότητα να αλλάξει και να δώσει "τα ημίση των υπαρχόντων" του "τοῖς πτωχοῖς". Πρώτα έρχεται ο Χριστός στην καρδιά του ανθρώπου κι ύστερα έρχεται η αλλαγή, η πνευματική ανάπτυξη και τα καλά έργα. 

Η λειτουργική δόμηση της διαδικασίας που οδηγεί σε μια ουσιαστική συνάντηση με τον αναστημένο Χριστό εκφράζει μια πραγματικά ασύλληπτη σοφία και κάθε ασήμαντη λεπτομέρειά της έχει απέραντες υπαρξιακές διαστάσεις. 

Ωστόσο, στο ξεκίνημά της θέλει να μας διαβεβαιώσει πως στο όνομα του Ιησού  Χριστού δεν μπορούμε να δικαιώσουμε κανενός ανθρώπου την απόρριψη και κυρίως εκείνου που "νοσεῖ", δηλαδή εκείνου του οποίου η αγάπη έχει ψυχρανθεί είτε αυτό εκφράζεται ιδεολογικά είτε εκφράζεται συμπεριφεριολογικά. 

Στο όνομα του Ιησού Χριστού δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο παρά να προσπαθούμε να θερμάνουμε "το καταψυχθέν". "Τί οὖν ἐάν μή θερμαίνηται; Μένε τά σαυτοῦ ποιῶν" (Χρυσόστομος).

Διαβάστε επίσης: π. Φιλόθεος Φάρος: Η υπαρξιακή μοναξιά του Φαρισαίου