Ιωάννη Κορναράκη: Το πρωτογενές μπόλιασμα τῆς βίας στό άνθρώπινο πρόσωπο

Ὅταν βρίσκεται κανείς σήμερα ἔκπληκτος μπροστά στήν ὠμότητα καί γενικά στίς ποικίλες, συγκλονιστικές στήν ἀνθρώπινη εὐαισθησία, μορφές καί ποιότητες βίας, πού ἀποβαίνουν ἀγχογόνοι οἰωνοί γιά τό μέλλον πού ἔρχεται, διερωτᾶται εὔλογα· 

-Ποιά εἶναι ἄραγε ἡ πρωτογενής πηγή καί ἀφετηρία τῆς βίας καί ποιός τή γέννησε; Ποιός επί τέλους, μπόλιασε τό άνθρώπινο πρόσωπο μ' αὐτό τόν καταστροφικό, γιά τήν ἴδια τήν ὕπαρξή του, τυφλό καί ἀδυσώπητο δυναμισμό;

Ἕνα τέτοιο ἐρώτημα εἶναι φυσικό νά μᾶς παραπέμπει στό πολύ παρωχημένο παρελθόν, νά μᾶς γυρίζει πολύ πίσω, στους περασμένους πιά αἰῶνες! Καί, γιατί ὄχι, στήν ἀφετηρία καί στό πρῶτο ξεκίνημα τῆς άνθρώπινης ζωῆς! 

-Ἀλλά ποῦ μπορεί νά ἐντοπίσει κανείς ὄχι μόνο χρονικά ἀλλά καί κυρίως "τοπικά" τό χῶρο, πού γιά πρώτη φορά, ἐνσαρκώθηκε ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη κι ἄρχισε τό ξεδίπλωμα τῆς ἱστορικῆς της διαδρομῆς, στήν πορεία αὐτοῦ τοῦ κόσμου;

Φυσικά, ὁ χριστιανός ἄνθρωπος, δέν δυσκολεύεται καθόλου στήν προσπάθεια ἑνός τέτοιου ἐντοπισμοῦ. Ἕνα ἀπό τά πρῶτα κεφάλαια τῆς πίστεώς του, τόν πληροφορεῖ, ὅτι ὁ ἄνθρωπος γεννήθηκε στόν παράδεισο.

Ὁ παράδεισος ὑπῆρξε ὁ χῶρος, μέσα στόν ὁποῖο, τό ἐκλεκτώτερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος, συνειδητοποίησε τήν ὕπάρξή του, ἀπό κάθε ἄποψη καί παρέλαβε τή σκυτάλη τῆς ζωῆς  μέ ὑψηλές, δηλ. θεωτικές, προσδοκίες!

Ἀλλά στόν παραδείσιο ἀκριβῶς αὐτό χῶρο καί μάλιστα στό ξεκίνημα ἐπάνω τῆς ὑπαρξιακῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου, παίχθηκε (ἀπροσδόκητα) ἡ τραγωδία τῆς ἐμπλοκῆς του στήν ἀμαρτία μέ πρωταγωνιστή τό διάβολο. Ἔτσι ὁ παράδεισος φαίνεται νά φιλοξένησε, στή διάρκεια τοῦ παιξίματος αὐτῆς τῆς τραγωδίας, τό λίκνο τῆς βίας· τή δαιμονική ἀπάτη, πού μπόλιασε, γιά πρώτη φορά , τό ἀνθρώπινο πρόσωπο μέ τόν πικρό καί θανατηφόρο ἰό τῆς βίας!

Στόν παραδείσιο χῶρο τῆς δοκιμασίας τῆς ἀνθρωπίνης ἐλευθερίας ἀσκήθηκε, μέ ἀπατηλό τρόπο, ἀπό τό γενάρχη τῆς δαιμονικῆς βίας καί διοχετεύθηκε στό ψυχολογικό καί πνευματικό κυκλοφορικό σύστημα τοῦ ἀνθρώπου, ἡ πρωτογενής βία, ὡς χυμός φθορᾶς καί θανάτου, καταστροφῆς καί ἀλλοτριώσεως.

Ὅμως τό πλέον παράδοξο καί ἐντυπωσιακό γεγονός, στή φύση καί λειτουργία τῆς βίας, στά πρώτα της βήματα, εἶναι ὅτι δέν ἐμφανίζεται μέ δυναμικό καί ἄμεσα καταλυτικό, βίαιο τρόπο. Ἡ πρεμιέρα τῆς βίας, στό θέατρο τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως φαίνεται ἀθόρυβη καί ἀβίαστη· σχεδόν ἀνύποπτη. 

Ἡ πρωτογενής καί ἀρχέγονη βία εἰσέρχεται στό προσκήνιο τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς χωρίς νά πιέζει, νά ἀπειλεί, νά τρομάζει ἤ νά ἐκβιάζει. Ἁπλῶς φαίνεται νά διαλέγεται, καθώς κάνει τά πρῶτα βήματά της πρός τό ἀνθρώπινο πρόσωπο, ἐντελῶς φυσιολογικά μ' αὐτό, ἀβίαστα.

Ὁ διάλογος τοῦ ὄφι μέ τήν Εὔα εἶναι πράγματι ἐκ πρώτης ὄψεως, ἕνας ἤρεμος, φυσιολογικός καί... ἀξιοπρεπής, ἀπό πλευρᾶς σεβασμοῦ τῶν κανόνων τῆς καλῆς ἀνθρώπινης συμπεριφορᾶς, διάλογος. Καί οἱ δύο συζητητές αὐτοῦ τοῦ διαλόγου φαίνεται νά εἶναι προσεκτικοί στό σεβασμό τοῦ προσώπου τοῦ ἄλλου. Δεν παρουσιάζεται κάποια ἔνταση, σέ στύλ συγκρούσεως ἤ ἀντιδικίας, μεταξύ τῶν συζητητῶν αὐτῶν, στήν πορεία τοῦ διαλόγου πού κάνουν.

Κι ὅμως. Ὁ ὄφις ἀσκεῖ βία καί ἐγκαινιάζει τή λειτουργία τῆς βίας, μέσα στό ἀνθρώπινο πρόσωπο, μ' ἕνα πράγματι ἐντελῶς ἀνύποπτο τρόπο. Μέ τήν ἀπάτη!

Ἡ ἀπάτη, στό διάλογο τοῦ ὄφι μέ τήν Εὔα, ἀποτελεῖ τό προσωπεῖο τῆς βίας! Ἡ βία, γυμνή καί "άφτιασίδωτη", θά προκαλοῦσε φρίκη καί τρόμο στήν Εὔα! Θά ξυπνοῦσε ἴσως τό ἔνστικτο τῆς αὐτοπροστασίας καί θά τήν ὠθοῦσε στή φυγή καί ἐπομένως τήν ἐγκατάλειψη τοῦ διαλόγου.

Ἔτσι ἡ ἀπάτη καθιστᾶ τή βία ἀνύποπτη. Μάλιστα τήν ὡραιοποιεῖ καί μέ τόν τρόπο αὑτό κάνει γοητευτικό τόν ἐκβιασμό τῆς θελήσεως τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου.

Ἡ Εὔα ἐξαπατᾶται καί ἐκβιάζεται νά ὑποκύψει στή δαιμονική ὑποβολή καί ἑπομένως στή δαιμονική βία, χωρίς τήν παραμικρή ὑποψία, γοητευμένη ἀπό τήν ἄψογη συμπεριφορά τοῦ ὄφι. Κι ἴσως θά αἰσθάνθηκε πραγματικά ἐνθουσιασμένη, ὅταν διεπίστωσε κάτι, πού δέν εἶχε ἀντιληφθεῖ προηγουμένως, ὅτι δηλαδή ὁ καρπός τοῦ ἀπηγορευμένου, ἀπό τό Θεό, δένδρου ἦταν ἐξαίρετος καί γι' αὐτό ἐπιθυμητός ἀπό κάθε ἄποψη!

Χρειάσθηκε νά ἀφυπνίσει τό πνεῦμα τῆς Εὔας "ὁ κριτικός ἐνθυμήσεων" λόγος τοῦ Θεοῦ, γιά νά συνειδητοποιήσει καί νά ὁμολογήσει τή δαιμονική ἀπάτη, πού ἐξεβίασε τή βούλησή της. 

-"Τί τοῦτο ἐποίησας", ἐρώτησε ὁ Θεός τήν Εὔα, μετά τήν παράβαση τῆς ἐντολῆς του. Πῶς ἔκανες μιά τέτοια για σένα καταστροφική ἐπιλογή;

-"Ὁ ὄφις μέ ἡπάτησε", παραδέχθηκε ἡ Εὔα.

Μόνο ὔστερα ἀπό τό ἐρώτημα αὐτό τοῦ Θεοῦ μπόρεσε νά ἰδεῖ καθαρά ἡ Εὔα τήν ἀπάτη τῆς δαιμονικής βίας. Ἐπομένως μόνο τότε (ἀργά βέβαια) εἶδε κατά πρόσωπο τή βία.

Ἔτσι ἡ δαιμονική βία λειτούργησε πράγματι ἀβίαστα, ἀθόρυβα, "λογικά", δηλ. ἐντελῶς ἀνύποπτα γιά τό θῦμα.

Αὐτό τό τελευταῖο χαρακτηριστικό τῆς δαιμονικῆς βίας εἶναι ἐκεῖνο, πού θεμελιώνει καί παγιώνει τή διεργασία τῆς ἀλλοτριώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ἡ βία ἀλλοτριώνει συχνά ἀθόρυβα , ἐρήμην τῆς αὐτοσυνειδησίας τοῦ θύματος. Μέ τόν σιγαστήρα τῆς ἀπᾶτης δέν προκαλεῖ, συχνά, θόρυβο, δέν ἀνησυχεῖ τήν ἀνθρώπινη συνείδηση. Ἀντίθετα, σέ πολλές περιπτώσεις, ὅπως αὐτή τῆς Εὔας, πείθει τό θῦμα της, ὅτι εἶναι πάντοτε στήν ὑπηρεσία τοῦ προσωπικού του συμφέροντος καί τῆς προστασίας του ἀπό ἐπικίνδυνα ὑπαρξιακά "ψεύδη"! 

-Οὐ θανάτω ἀποθανεῖσθε".

Ἡ ἀθόρυβη αὐτή βία τῆς διαψεύσεως τῆς πιό σημαντικῆς καί κρίσιμης, γιά τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, θεόσδοτης ἀλήθειας, ἀλλοτριώνει τό ἀνθρώπινο πνεῦμα ἀπό τή θεόκτιστη συνείδησή του καί τό παγιδεύει στό φαῦλο κύκλο μιᾶς θανατηφόρας ἀξιολογικῆς μετατιμήσεως καί άναρχίας. 

Πάντως ἀπό τή στιγμή πού ἀπατήθηκε ἡ Εὔα, μέ τή δική της εὐθύνη, ἀφοῦ δέν χρησιμοποίησε  τίς νηπτικές λειτουργίες τοῦ κατ' εἰκόνα· "Βία καί τυραννίδι ἤγετο ὑπό τοῦ ἐχθροῦ ὁ ἄνθρωπος  καί σχεδόν οἱ μή θέλοντες άμαρτῆσαι βία ἡμάρτανον".

Ἀπό ἐκείνη τήν τελεσίδικα κρίσιμη καί καταστροφική, γιά τό ἀδαμικό ἀνθρώπινο πρόσωπο, στιγμή, τό πρόσωπο αὐτό ἀλλοτριώθηκε λειτουργικά καί ψυχοδυναμικά καί μεταποιήθηκε σέ ἔνσαρκη βία. Αὐτός ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος, ἀπό ἐκείνη τή στιγμή καί ἑξῆς, λειτουργεῖ πλέον ὡς βία. 

Αὐτό βέβαια σημαίνει ὅτι ἡ βία, ὡς καρπός δαιμονικῆς γέννας, ἔλαβε, μέ τήν παράβαση τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, μιά νέα ποιοτική ἤ ὀντολογική ὑπόσταση· ἔγινε καί ἀνθρωπίνη.

Μέχρι τή στιγμή πού ἀπατήθηκε ἡ Εὔα, ἡ βία εἶχε ἀποκλειστικά δαιμονική ταυτότητα καί ὑπόσταση. Ἀπό τή στιγμή ὅμως τῆς διολισθήσεως τῆς Εὔας στή δαιμονική παγίδα , ἡ βία βρῆκε οἰκεῖο χῶρο "σεσαρωμένον καί κεκοσμημένον" καί ἐγκαταστάθηκε στήν ἀνθρωπίνη φύση, μέ δικαιώματα κυριαρχικά καί ἐξουσιαστικά, σέ ὅλες τίς ψυχοσωματικές της λειτουργίες.

Τό άποτέλεσμα, φυσικά, αὐτῆς τῆς μεταποιήσεως τοῦ άνθρώπου σέ ἔνσαρκη βία ἐντοπίζεται εὐδιάκριτα στή βίαιη ἐνδοψυχική συγκρουσιακή λειτουργικότητά του, πού εἶναι πλέον χαρακτηριστικό τοῦ σαρκικοῦ ἀνθρώπου, τοῦ "πεπραμένου ὑπό τήν άμαρτίαν".

Μετά τήν ἀπάτη τῆς Εὔας, ἀπό τή δαιμονική βία, ὁ ἀδαμικός ἄνθρωπος σχετίζεται μέ τόν ἑαυτό του δυνάμει τῆς βίας, πού πλέον ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἐνσαρκώνει. Ἕτσι ὁ ἑαυτός τοῦ ἀδαμικοῦ ἀνθρώπου φέρεται βίαια πρός τόν ἑαυτό του. Ἐξερχόμενος ἀπό τόν παράδεισο, πορεύεται τόν δρόμο του ἐκβιαζόμενος από τόν ἑαυτό του, συγχρόνως ὅμως ἐκβιάζοντας τόν ἑαυτό του.

Ἡ σχέση αὐτή τοῦ ἑαυτοῦ μέ τόν ἑαυτό δίνει τήν πιό ὠμἠ ἀλλά καί πιό γνήσια καί αὐθεντική ψυχοδυναμική εἰκόνα τοῦ άνθρωπίνου προσώπου. Ἡ ἀνθρωπίνη φύση, ἡ "πεπραμένη (πουλημένη) ὑπό τήν ἀμαρτίαν", τελεῖ πάντοτε ὑπό τή βία τοῦ διεφθαρμένου ἀπό τή δαιμονική, βίαιη ἐπενέργεια, ἑαυτοῦ της.

Ὅλες οἱ ἄλλες ἐκδηλώσεις καί ἐνέργειες καί πράξεις βίας, ἀπό τίς πιό ἀσήμαντες μέχρι τίς πιό τραγικές καί συγκλονιστικές, ἀποτελοῦν ἀπλῶς προβολές καί προεκτάσεις πρός τά μέσα (ἐνδοψυχικά -ἐνδοατομικά) ἤ πρός τά ἔξω (ἐναντίον τοῦ πλησίον) αὐτῆς τῆς καθολικῆς βιαιοποιήσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου.

Ἔτσι λοιπόν, ἡ γεμάτη βίαιες πράξεις καί ἐνέργειες ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ξεκινάει ἤδη μέσα ἀπό τόν παραδείσιο χώρο.

Ὁ ἐχθρός τοῦ ἀνθρώπου, "ὁ ἀρχέκακος ὄφις" ἐβίασε τό ἀνθρώπινο πρόσωπο, ἐπί τῆς ἄνετης κλίνης τῆς ἀπάτης καί τό μπόλιασε μέ τή δική του, τή δαιμονική βία.

Ἀπό ἐκείνη τή στιγμή ἡ βία ἔγινε δύναμη ἀλλά καί ποιότητα ὑπαρξιακῆς λειτουργίας τοῦ ἀνθρωπίνου ψυχισμοῦ. Τό γεγονός ὅτι ἡ δική μας ἐποχή ἐπιβεβαιώνει μέ ἀκλόνητη πειστικότητα αὐτή τή λειτουργική ποιότητα τοῦ ψυχισμοῦ αὐτοῦ, μᾶς διευκολύνει νά προχωρήσουμε, στό διάλογο μέ τή βία, μέ μεγαλύτερη ἐπίγνωση τοῦ πιό κρίσιμου ὑπαρξιακοῦ μας προβληματισμοῦ· τῆς σχέσεώς μας μέ τόν ἑαυτό μας.