ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου στον Τρίγωνα Λέσβου (όπου ήταν εφημέριος ο παπά Φώτης)

Ο ναός του αγίου Αντωνίου αποτελεί τo καύχημα των Τριγωνιατών. Είναι έργον των πατέρων τους. Είναι ο ναός στον οποίον γενεές γενεών έζησαν τις χαρές και τις λύπες της ζωής οι γονείς τους. Εκεί βαφτίστηκαν, εκεί ετέλεσαν τους γάμους των, εκεί έγιναν οι κηδείες των δικών τους. Εκεί γιόρταζαν και γιορτάζουν Χριστούγεννα και Ανάσταση.

Εκεί γιορτές και πανηγύρεις. Εκεί συναντούν και σήμερα οι Τριγωνιάτες τον Θεόν να τους μιλά με το Ευαγγέλιο και να Του μιλάνε με τις προσευχές τους. Εκεί κοινωνούν ευλαβικά και παίρνουν την χάρη του Θεού και τη δύναμη για τις δυσκολίες της ζωής.



Η καμπάνα του ναού είναι γι' αυτούς η φωνή του Θεού που τους θέλει και τους καλεί κοντά του.
Ο ναός του αγίου Αντωνίου είναι από τους μεγάλους και ωραίους ναούς του νησιού μας. Η ανέγερσή του χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Ο σημερινός ναός, όπως μαρτυρεί σχετική κτιτορική επιγραφή, χτίστηκε επάνω στα ερείπια παλαιοτέρου ναού κατά το έτος 1890 και τελείωσε το 1896.

Η αποπεράτωση του ναού σε έξι μόλις χρόνια από την θεμελίωσή του, φανερώνει την πίστη των παλαιών Τριγωνιατών και την αγάπη τους προς την Εκκλησία και την προθυμία τους να προσφέρουν χρήματα, ασφαλώς και προσωπική εργασία, για να κάμουν τον ναό, όσον το δυνατόν λαμπρότερον, προσόντα τα οποία -δόξα τω Θεώ- έχουν και οι σημερινοί κάτοικοι του Τρίγωνα, αφού, όπως θα δούμε στη συνέχεια, με την ίδια πίστη στον Θεόν και αγάπη στον ναό τους, με την ίδια προθυμία και χαρά, προσφέρουν για την ανακαίνιση του ναού, όπως και για την ανέγερση και συντήρηση των πολλών παρεκκλησίων και εξωκκλησίων της Ενορίας.


 Ο ναός έχει ρυθμόν τρικλίτου Βασιλικής. Τέσσερες κολώνες χωρίζουν το κάθε κλίτος από τον κεντρικόν ναόν. Στο κέντρο της οροφής, υπάρχουν τέσσερα σταυροθόλια και στο μέσον υψώνεται ο τρούλλος του ναού με την εικόνα του Παντοκράτορος.


Στο Ιερό Βήμα υπάρχει η εικόνα της Πλατυτέρας (Παναγίας) και ο Ευαγγελισμός, έργα του διακεκριμένου αγιογράφου Β. Μπρούσαλη.


Ο ναός φωτίζεται αρκετά από τα 24 μεγάλα παράθυρα και τις θύρες του.

Το δάπεδο του ναού, απλό μωσαϊκό μέχρι των τελευταίων ετών, προ έτους -2004- καλύφθηκε με θαυμάσια πλακόστρωση λευκών και μαύρων τετραγώνων πλακών μαρμάρου με τις απαραίτητες διακοσμήσεις, του δικέφαλου αετού στο μέσον, και άλλες σε άλλα σημεία του ναού.

Το μήκος του ναού μετά του Ι. Βήματος είναι 24 μέτρα. Το πλάτος 15 και το ύψος περίπου 15 μέτρα.

Τον νάρθηκα του ναού σχηματίζουν εξ κολώνες με πέτρα Μ. Ασίας (Σαρμουσάκ) στις οποίες, όπως και στον ανατολικό τοίχο του ναού στηρίζεται ο γυναικωνίτης, ο οποίος εσωτερικά προχωρεί στο δεξιό και αριστερό κλίτος σε αρκετό ύψος.


Η στέγη του ναού είναι ξύλινη και εξωτερικά με δύο επίπεδα κεραμιδιών κατά το μήκος του ναού.
Το τέμπλον ήταν απλό ξύλινο με οκτώ θέσεις εικόνων και από το έτος 2001 αντικατεστάθη με νέον ξυλόγλυπτον από ξύλον καρυδιάς, έργον του εξ Αγιάσου ξυλογλύπτου Δημητρίου Καμαρού.



Ο Αρχιερατικός θρόνος είναι παλαιός, ξύλινος σε μαρμάρινη βάση και φέρει την επιγραφή «Δωρεά Γεωργίου Μ. Τραγάκη».



Ο Άμβωνας, επίσης ξύλινος, έχει τις εικόνες του Κυρίου και των τεσσάρων Ευαγγελιστών.
 
Τα προσκυνητάρια. ο ναός έχει τέσσερα μαρμάρινα προσκυνητάρια. Το ένα έχει την εικόνα του αγίου Νεκταρίου με την επιγραφή «Δαπάναις Γ. Ε. Γεωργαντέλλη και της συζύγου του Μαρίας 1975» και στο μάρμαρο φέρει την επιγραφή «Δαπάνη Μαργαρίτη και Ελπίδας Ανδρέου, Γεωργίου και Ευτυχίας, Ιωάννου Γεωργαντέλλη, Γεωργίου Γρηγορίου Χριστοφέλλη 1975».


Το δεύτερο με την εικόνα των Αγίων Αναργύρων έχει την επιγραφήν «Αφιέρωμα Οικογ. Γρηγορίου, Γιώργου Χριστέλλη 1966» και στο μάρμαρο την επιγραφή «Δαπάνη Γρηγ. Γ. Χριστοφέλλη και της συζύγου αυτού Ευτυχίας εις αΐδιον μνήμην των γονέων των».


Το τρίτο έχει την εικόνα του Αγίου Δημητρίου και την επιγραφή «Φιλοτίμω δαπάνη Κωνσταντίνου Δ. Καρρά και Δημητρίου Ευαγγέλου Βαλάκου». Στο μάρμαρο υπάρχει η επιγραφή «Δαπάνη Βασιλείου Ιωάν. Φεντούλη και της συζύγου αυτού Αμερισσούδης, Ιωάν. Β. Φεντούλη και της συζύγου αυτού Βασιλικής 1966».


Το τέταρτο, με την εικόνα του αγίου Αντωνίου έχει επιγραφή «Δαπάναις Μαρίας Ι. Μουτζούρη εις μνήμην της Μητρός της Ειρήνης Μ. Κασόχη 1957». Δεν έχει στο μάρμαρο επιγραφή.


ΤΟ ΚΩΔΩΝΟΣΤΑΣΙΟ

Το Κωδωνοστάσιο του ναού, το οποίον και αποτελεί την Πύλη στο προαύλιο του ναού, χτίστηκε το έτος 1954. Είναι χτισμένο με πέτρα και επενδυμένο με μάρμαρο κατά το ήμισυ και επιχρισμένο το άνω μέρος κατά τον ίδιο με τον ναό τρόπον. Έγινε με δαπάνη του Ελευθερίου Ι. Χριστοδουλέλλη και της συζύγου του Sadie εις μνήμην των γονέων των.


ΣΤΟ ΠΡΟΑΥΛΙΟ

Στο προαύλιο του ναού υπάρχει μαρμάρινος τάφος του Εμμανουήλ Τραγάκη, Ευεργέτου του ναού, με την επιγραφήν «Δούκας Μ. Τραγάκης ζήσας έτη 29. 15 Όκτωβρίου 1887». Ο δεύτερος ανήκει εις τον Ιωάννην Κουτσουρίδην ιδρυτήν του Σχολείου, λεγομένου «Κουτσουρίδειον». Η καμπάνα της Εκκλησίας ήταν πάνω στο αιωνόβιο κυπαρίσσι. Ο Ιωάννης Δ. Χριστοδουλέλλης φρόντισε και με δωρεά του θείου του Ιωάννου Χριστοδουλέλλη, που ζούσε στην Αμερική, έχτισε το σημερινό κωδωνοστάσιο το 1954.

Τα μάρμαρα τα πελέκησε ο τριγωνιάτης σπουδαίος τεχνίτης Γρηγόριος Γ. Χριστοφέλλης, που προσέφερε και άλλες υπηρεσίες στον ναό.


Η καμπάνα είναι δωρεά του τριγωνιάτη Δημητρίου Ιωάννου Καρρά, που έκαμε και άλλες δωρεές και θεωρείται μεγάλος ευεργέτης.

Πολλές υπηρεσίες και δωρεές, τότε που χτίστηκε ο ναός, προσέφερε και ο Ιωάννης Τραγάκης. Ο τάφος του υπάρχει στον αύλειο χώρο του ναού.

Μεγάλοι ευεργέτες του ναού είναι και οι, Αικατερίνη Κουκάρα, Νικόλαος Κοντοπός δωρητής του δαπέδου της Εκκλησίας, η οικογένεια Χριστοδουλέλλη και η οικογένεια Γρηγορίου και Παπαδούλας Ευαγγελινέλλη και Ευαγγέλου Κούρρου.


ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

Τα εγκαίνια του ναού έγιναν με κάθε λαμπρότητα και εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια από τον αείμνηστο Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιάκωβο τον από Δυρραχίου, την 6ην Δεκεμβρίου 1953.

Από του έτους 2001 καθιερώθη να εορτάζεται στον Τρίγωνα η επέτειος των εγκαινίων του ναού, έπειτα από την εύρεση αντιμηνσίου καθιερωθέντος κατά τα εγκαίνια του Ι. Ναού Τρίγωνος και ύστερα από ένα δεύτερο αντιμήνσιο που προσέφερε στο Ναό ο νυν Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος Γ' την 4ην Απριλίου 2005.

ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤΟΝ ΤΡΙΓΩΝΑ
Οι Τριγωνιάτες διηγούνται

Ήταν καλοκαίρι του 1954, Κυριακή βράδυ. Στό εξοχικό καφενείο του χωριού είχε συγκεντρωθή σχεδόν όλο το χωριό, ακόμη και από την γειτονική Πλαγιά πολλοί κατέφθασαν. Για ποιο λόγο αυτή η ασυνήθιστη συγκέντρωση τόσου κόσμου; Ότι θα έπαιζε μουσική ηταν φαινόμενο συνηθισμένο. Το εξαιρετικό αυτή τη φορά ηταν ότι, σύμφωνα με την διαφήμιση, θα χόρευε μια μισόγυμνη χορεύτρια. Και όπως αποδείχτηκε αυτό ήταν αλήθεια.

Και εκεί που παρακολουθούσε το πλήθος τον ξέφρενο χορό της σχεδόν γυμνής χορεύτριας ακούστηκε από το μέρος του ναού του αγίου Αντωνίου ένας κρότος φοβερός, πρωτάκουστος, που τράνταξε όλο τον Τρίγωνα. «Τι είναι;», φώναξαν όλοι με τον τρόμο ζωγραφισμένο στα πρόσωπα.

Καλοκαίρι ήτανε. Ούτε το ελαιοτριβείο δούλευε, ούτε άλλο εργαστήριο, ώστε να σκεφθούν το ενδεχόμενο κάποιας έκρηξης. Έτρεξαν προς το μέρος του ναού και βλέπουν να σπάζουν και να σκορπίζονται 50-60 μέτρα μακριά όλα τα τζάμια του ναού χωρίς να υπάρχη κανείς μέσα καί έξω στο ναό.

Ηταν θαύμα. Ηταν διαμαρτυρία του αγίου Αντωνίου, γιατί το πρωί στη Λειτουργία ήταν ελάχιστοι Χριστιανοί, ενώ τώρα για την μισόγυμνη χορεύτρια έτρεξε όλο το χωριό. Χτύπησαν οι καμπάνες και έψαλαν παράκληση με δάκρυα ζητώντας από τον Άγιο συγχώρηση.
* * *

Το έτος 1968, την ημέρα της εορτής του Αγίου Αντωνίου, 17 Ιανουαρίου, ημέρα παγωνιάς εκείνο το χρόνο, φρόντισε ένας επίτροπος του ναού, ο Παναγιώτης Παπαπέτρος, από πολύ πρωί να άνάψη την σόμπα του ναού, αφού θα γινότανε η Πανηγυρική Λειτουργία με τον Μητροπολίτη, με πολλούς ιερείς και πλήθος κόσμου.

Και όμως δεν άναβε η σόμπα. Ήλθαν και άλλοι κοντά να βοηθήσουν, αλλά με κανένα τρόπο δεν άναβε η σόμπα. Και ευτυχώς που δεν άναψε. Έπειτα διαπίστωσαν ότι κατά λάθος κάποιος είχε γεμίσει το ντεπόζιτο με βενζίνη αντί να το γεμίση με πετρέλαιο.

Και όμως ο άγιος Αντώνιος έκαμε τό θαύμα του. Θαύμα μεγάλο να μην παίρνη φωτιά η βενζίνη. Αλλοίμονο αν έπαιρνε. Όλος ο ναός με όλο το πλήθος των Χριστιανών θα γινότανε ένα τεράστιο ηφαίστειο.
* * *
Τον χειμώνα του 1970 είχε μεγάλη εσοδεία από ελιές και όλα τα ελαιοτριβεία δούλευαν με βάρδιες ακατάπαυστα. Στις 16 Ιανουαρίου το βράδυ οι Σύμβουλοι του ελαιουργικού Συνεταιρισμού της γειτονικής Κοινότητας Πλαγιάς διαφωνούσαν μεταξύ τους αν  θα έπρεπε να δουλεύουν την επόμενη ημέρα που ήταν εορτή του αγίου Αντωνίου ή αν θα έπρεπε να τιμήσουν τον Άγιο και το γειτονικό χωριό που γιόρταζε, μιας και τα δύο χωριά συμπανηγύριζαν στις γιορτές τους αφού απέχουν το ένα από το άλλο μόλις ένα χιλιόμετρο. Τελικά αποφάσισαν να δούλεψη το ελαιοτριβείο.

Όμως ο άγιος Αντώνιος τους έδωκε να καταλάβουν το σωστό. Μόλις έβαλαν το πρωί φωτιά στο καζάνι, πήρε φωτιά αμέσως η στέγη του εργοστασίου, πράγμα αφύσικο, απίθανο, ανεξήγητο ύστερα από τόσα χρόνια που δούλευε με όλο το προσωπικό που είχε μεγάλη πείρα στις δουλειές του εργοστασίου. Έκαναν ξαφνιασμένοι όλοι σαν τρελλοί μέχρι πού κατέφθασε από την Μυτιλήνη η Πυροσβεστική και έσωσε το εργοστάσιο.

Από τότε δεν ξαναδούλεψε την ημέρα της εορτής του Αγίου Αντωνίου κανένα εργοστάσιο Πλαγιάς και Τρίγωνος.

Αντώνιος Σαλτογιά ννης,
Εκκλησιαστικός Επίτροπος
τ. Γραμματεύς Κοινότητος Τρίγωνος
* * *
Κατά την παράδοση, όταν αποφάσισαν να χτίσουν τον ναό, τρεις φορές άρχισαν να χτίζουν και την άλλη γκρεμίζονταν, ώσπου φάνηκε ο Άγιος και τους ωδήγησε που και πώς ήθελε να χτίσουν τον ναό του. Οι τεχνίτες που έχτιζαν ηταν από την Πόλη. Οι πέτρες από το Αϊβαλί και  τα Μοσχονήσια (πέτρες Σαρμουσάκ).
Πελαγία Περγάμαλη 

* * *

Παιδάκι τότε δέκα χρόνων και σήμερα σαράντα ο Νικόλαος Γιάνναρος πήγαινε κάθε Κυριακή στο ναό του Αγίου Αντωνίου με λαχτάρα και φόβο Θεού να βοηθήση τον ιερέα στο Άγιο Βήμα και να φορέστι τη στολή που φοράνε τα «παπαδάκια» όταν κρατούν τον Σταυρό, τα εξαπτέρυγα και τις λαμπάδες.

Με περισσότερη λαχτάρα έτρεξε πολύ πρωί στην Εκκλησία την ημέρα που γιόρταζε ο Άγιος. Και βλέπει τον Άγιο στην αυλή της Εκκλησίας, όπως τον έβλεπε και στην εικόνα, γέρο με άσπρη γενειάδα, να τον βλέπη με βλέμμα χαρωπό, σαν να του έλεγε, «έλα παιδάκι μου ευλογημένο, έλα να υπηρέτησης και σήμερα στο Άγιο Βήμα».

Ξαφνιάστηκε, ο μικρός όπως ήταν φυσικό, τόβαλε στα πόδια, έτρεξε και το είπε στη μητέρα του και μαζί τώρα επέστρεψαν στον ναό για το πανηγύρι του Αγίου.
Η μητέρα του 
Άννα Γιάνναρου

Ο ιερομόναχος παπά Φώτης Λαυριώτης νεοδιορισθείς εφημέριος Τρίγωνος Πλωμαρίου έμπροσθεν του Ι. Ναού του Αγίου Αντωνίου.


ΕΦΗΜΕΡΙΑΚΑ
'Αρχιμ. Φώτιος Λαυριώτης

Tο πέρασμα του πανοσιολ. Αρχιμανδρίτου π. Φωτίου Λαυριώτου στην εφημεριακή θέση του Αγίου Αντωνίου στον Τρίγωνα «αφήκε εποχή» κατά την λαϊκή έκφραση, λόγω της μακροχρόνιας υπηρεσίας του στην ίδια ενορία, αλλά και του ζήλου του για την Εκκλησία.


Ο σε όλους γνωστός για την απλότητα, φιλανθρωπία και ιδιορρυθμία του, παπα-Φώτης, υπηρέτησε επί σαράντα πέντε έτη στον Τρίγωνα μέχρι του 1994, έτους της συνταξιοδοτήσεως του.

Κατά το έτος 1976 μετέβη οικειοθελώς στους Αγίους Τόπους και παρέμεινε μέχρι το 1978 για να προσφέρη υπηρεσία εις το Πατριαρχείον Ιεροσολύμων. Επίσης επί ένα διάστημα μετέβη εις την Ι. Μητρόπολιν Κιλκισίου, λόγω ελλείψεως εκεί εφημερίων.



Καθ' όλη την διάρκεια της μακράς εφημερίας του στον Τρίγωνα υπηρέτησε την ενορίαν του με ιερόν ζήλον και ανιδιοτέλεια.

Κατ' αρχήν περιέφραξε τον αύλειον χώρον του ναού και τον ευπρέπισε με αγιορείτικη τεχνοτροπία. Μέσα σ' αυτόν επανέκτισε εκ βάθρων το Ναΐδριον των Αγίων Αποστόλων με σχέδιο ιδικής του εμπνεύσεως κατά τα αγιορείτικα πρότυπα και το διεκόσμησε με βυζαντινές αγιογραφίες.


Ακόμη, δεν παρέλειπε κάθε φροντίδα για τον ενοριακό ναό, τον Άγιον Αντώνιον, εντός του οποίου συνεκέντρωσε αρκετές παλαιές αξιόλογες εικόνες τις οποίες τοποθέτησε σε υαλόφρακτα πλαίσια.



Ιδιαιτέρως τον απασχόλησε το κοιμητήριο της Ενορίας και ο εντός αυτού ναΐσκος των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, το οποίον παρουσιάζει έκτοτε υποδειγματική τάξη και ευπρέπεια.


Οι διαδεχθέντες τον π. Φώτιον Εφημέριοι

Πρέπει να σημειωθή ότι κατά τα έτη της απουσίας του εις Αγίους Τόπους τον ανεπλήρωσε ο αιδεσ. π. Δημ. Καρβούνης, ο οποίος φρόντισε με πολύ ζήλο τον Ενοριακό Ναό.

Μετά την συνταξιοδότηση του π. Φωτίου 1994 και μέχρι του έτους 1997 εξυπηρέτησαν τις ανάγκες της Ενορίας του Αγίου Αντωνίου οι εφημέριοι του Ι. Ναού της Αγίας Παρασκευής Πλωμαρίου, Δημ. Γιαμουγιάννης και Βασίλειος Χαρέλης, οι οποίοι μερίμνησαν για την ανακατασκευή της στέγης του Ναού του Αγίου Αντωνίου.


Ο πατήρ Δημήτριος Αφαλωνιάτης

Από τον Φεβρουάριο του 1997 υπηρετεί ο νυν εφημέριος της Ενορίας αγίου Αντωνίου αιδεσ. π. Δημήτριος Αφαλωνιάτης ο οποίος όλα αυτά τα έτη εργάζεται με υποδειγματικόν και καρποφόρον ζήλον δια τον ναόν και τους χριστιανούς της Ενορίας του.






----------------------------------------------
πηγή: Γ.Π. Σωτηρίου, Ο Άγιος Αντώνιος στον Τρίγωνα Λέσβου, Έκδ. Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου, Μυτιλήνη. 






2 σχόλια:

  1. Eπισκέφθηκα το ναό του Αγίου Αντωνίου στο Τρύγονα. Είναι πράγματι έτσι όπως πιο πάνω περιγράφεται. Δέος και κατάνυξη τα αισθήματα του επισκέπτη. Ο δε κήπος που υπάρχει έξω απο το ναό είναι ένας επίγειος παράδεισος. Σας προτείνω αν πάτε Μυτιλήνη,ένα απο τα προσκυνήματά σας να είναι ο ναός του Αγίου Αντωνίου στο Τρύγονα. Λίγα μέτρα πιο πέρα βρίσκεται και τάφος του παπαφώτη Λαυριώτη όπου ευωδιάζει. Η ευλογία του Αγίου Αντωνίου και του Παπαφώτη ας είναι μαζί μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Οθα χαιρομουνα να μπορουσα να ερθω μητηλινη να προσκηνυσω στον ραφο του παπαφωτη

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Στηρίξτε......

  • Η σαλάτα του Νεοέλληνα - Δεν θέλω να μπω στο γαϊτανάκι του πολέμου που (για ακόμα μια φορά σε αυτή τη χώρα) έχει ξεσπάσει σχετικά με την επικείμενη συμφωνία των Πρεσπών, μα δεν μπο...
    Πριν από 5 χρόνια