Κάλλιστος Αγγελικούδης: "Η συμμετοχή της οράσεως"

48. Μετά τη νοερή ένωση της καρδιάς μέσω της χάρης, ο νους βλέπει χωρίς πλάνη μέσα σε φως πνευματικό και τείνει να φτάσει το επιθυμητό του, που είναι ο Θεός, παραιτώντας ολότελα την αίσθηση, χωρίς να του μένει κάποια χροιά ή ένα ποιόν ή κάποια επίδραση από τις φαντασίες των αισθητών. 

Ο νους μας είναι ένα σκεύος θεϊκό και δέχεται όσο μπορεί μέσα του την απλησίαστη λάμψη του θείου κάλλους. Κι είναι βέβαια αυτό το σκεύος θαυμάσιο γιατί διευρύνεται ανάλογα με το πλήθος του θείου Πνεύματος που εισρέει μέσα του, και όσο περισσότερο εισρέει, τόσο και αυτό μεγαλώνει, ενώ στη μικρότερη εισροή μικραίνει κι αυτό.

Επίσης, με την πιο άφθονη εισροή γίνεται ισχυρότερο, ενώ με τη λιγότερη είναι πιο αδύνατο. Ακόμη, αν χυθεί μέσα πολύ, το σκεύος συγκλίνει προς τον εαυτό του και φυλάει όσο δέχτηκε χωρίς να χυθεί καθόλου. Αν όμως χυθεί μέσα λίγο, δεν αντιδρά, αδυνατίζει και δεν μπορεί να συγκρατήσει εκείνο που δέχτηκε. Και όταν δεχτεί πολύ, γίνεται ελαφρότερο· ενώ γίνεται βαρύτερο και κλίνει περισσότερο προς τα κάτω, όταν είναι πιο άδειο απ' ό,τι μπορεί να περιλάβει. Επίσης, κατέχει ευκολότερα το περισσότερο παρά το λιγότερο. Συμπεριφέρεται δηλαδή αντίθετα από ό,τι τα αισθητά σκεύη, τα οποία, εκτός των άλλων, κατέχουν ευκολότερα τα λιγότερα απ' ό,τι τα περισσότερα. 

Γι' αυτό νομίζω και ο υιός της βροντής, ο Ιωάννης, στην αρχή του ευαγγελίου του είπε: «Στην αρχή ήταν ο Λόγος, και ο Λόγος ήταν με το Θεό, και ήταν Θεός ο Λόγος»(Ιω. 1, 1), ώστε με το μέγεθος του λόγου να επεκτείνει μαζί και το νου που τα ακούει. Και με το μεγαλύτερο φωτισμό του πράγματος να του δώσει μεγαλύτερη ευρυχωρία και με τον όγκο του λόγου του να τον κάνει στερεό, να τον ενοποιήσει και να τον καταστήσει κατάλληλο προς ανύψωση στη θεωρία του Θεού και κάτοχο της υπέρτατης σοφίας Του. 

Και όταν ο Ιησούς λέει στον Ανανία για τον Παύλο: «Είναι σκεύος της εκλογής μου»(Πράξ. 9, 15), αυτό πρέπει να το εννοήσομε ότι το λέει για το νοερό μέρος του εσωτερικού ανθρώπου, με το οποίο μεταφέρθηκε στον τρίτο ουρανό και άκουσε, όπως λέει ο ίδιος, άρρητα ρήματα, τα όποια δεν επιτρέπεται σε άνθρωπο να τα πει(Β΄ Κορ. 12, 4).

--------------------------------------------------------------
(πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, ε΄τόμος, σελ. 168).