Μωϋσέως Ἁγιορείτου, μοναχοῦ: " Ἡ Βατοπεδινή Θεοτόκος"

Τὸ Ἅγιον Ὄρος δίκαια, ἀξία, ὡραῖα καὶ εὔστοχα ὀνομάζεται, κατὰ τὸν περίφημο ἐκεῖνο Ξηροποταμηνὸ μοναχό, Καισάριο Δαπόντε, «Περιβόλι τῆς Παναγιᾶς». Εἶναι ὁ ἐράσμιος τόπος, ποὺ τὸν ἀγάπησε, κατὰ ἀρχαία ἱερὰ παράδοση, κατὰ τὴν διέλευσή Της, καὶ τὸν ζήτησε ἀπὸ τὸν Υἱό Της, γιὰ νὰ δοξάζεται τὸ ὄνομά Του. Εἶναι ἡ Ἔφορος, Ἰατρὸς καὶ Προστάτισσα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, κατὰ τὸν μεγάλο Θεολόγο τοῦ 14ου αἰῶνος, ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμά, ὅπως ἔγραψε στὸ κατανυκτικό του ἐγκώμιο γιὰ τὸν ὅσιο Πέτρο τὸν Ἀθωνίτη, τὸν πρῶτο γνωστὸ ἐπώνυμο ὅσιο τοῦ ἁγιότεκνου ἱεροῦ Ἄθωνα (9ος αἰ).

. Ἡ τιμὴ τῆς Παναγίας στὸ Ἅγιον Ὄρος εἶναι θεσπέσια, ἔξοχη καὶ καταπληκτική. Οἱ περισσότερες θαυματουργικὲς εἰκόνες ἀνήκουν σὲ Αὐτήν. Οἱ σπουδαιότερες βυζαντινὲς εἰκόνες εἶναι δικές Της. Στὴν μεγάλη μονὴ Βατοπεδίου, ποὺ τιμᾶται στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, ἔχουμε δεκάδες θεομητορικὲς εἰκόνες, ἑπτὰ ἀπὸ τὶς ὁποῖες εἶναι θαυματουργές. Δὲν ἔχουμε ἄλλο μοναστήρι σὲ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία μὲ τόσες θαυματουργὲς εἰκόνες. Ἔτσι ἡ μονὴ Βατοπεδίου διακρίνεται καὶ εἶναι θεομητροσκέπαστη, θεομητροφύλακτη καὶ θεομητροστήρικτη. Ὅλες οἱ θαυματουργὲς εἰκόνες ἀποτελοῦν τὴν Βατοπεδινὴ Θεοτόκο.

. Ἡ Παναγία ἡ Βηματάρισσα ἡ Κτητόρισσα εἶναι τοποθετημένη ὡς ἡγουμένη, ἀρχόντισσα, βασίλισσα καὶ Κυρία στὸ σύνθρονο τοῦ Ἱεροῦ Βήματος τοῦ ὡραιότατου Καθολικοῦ τῆς ἀρχαίας ἱερᾶς μεγίστης μονῆς καὶ συνδέεται μὲ τὴν ἑξῆς θαυμαστὴ παράδοση. Τὸν 10ο αἰώνα, μετὰ ἀπὸ ἐπιδρομὴ Ἀράβων στὴν μονή, συνελήφθη αἰχμάλωτος ὁ εὐλαβὴς ἱεροδιάκονος Σάββας ὁ Βηματάρης, ὁ διακονητὴς τοῦ Ἱεροῦ Βήματος. Εἶχε προλάβει ὅμως νὰ κρύψει σὲ πηγάδι τοῦ Ἁγίου Βήματος τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας μαζὶ μὲ τὸν σταυρὸ τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, θέτοντας μπροστά τους ἀναμμένη λαμπάδα. Ὁ ἱεροδιάκονος Σάββας μεταφέρθηκε αἰχμάλωτος στὴν Κρήτη. Ὅταν μετὰ ἀπὸ ἑβδομήντα ἔτη περίπου ἐπέστρεψε ὑπέργηρος στὴν ἀγαπητὴ μονή του, ὑπέδειξε στὸν ἡγούμενο Νικολάου νὰ ἀνοίξουν τὸ πηγάδι, ὅπου βρῆκαν τὴν εἰκόνα καὶ τὸν σταυρὸ ὄρθια πάνω στὸ νερὸ καὶ τὴ λαμπάδα ἀναμμένη. Ὁ ὅσιος Σάββας «ζήσας ὀλίγας ἡμέρας ζωὴν ὑπερθαύμαστον, ἀπῆλθε εἰς Βασιλείαν οὐράνιον».

. Ἡ Παναγία ἡ Παραμυθία βρίσκεται στὸ δεξιὸ μέρος τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Καθολικοῦ, ποὺ εἶναι στὸ πάνω ἀριστερὸ χῶρο τοῦ νάρθηκα. Ἡ θαυμάσια αὐτὴ εἰκόνα ἔχει λεπτοκαμωμένο ἀργυροεπίχρυσο πουκάμισο, ὅπως ἡ προηγούμενη ποὺ ἀναφέραμε ὁλόχρυσο, καὶ προέρχεται ἀπὸ τοιχογραφία τοῦ ἐξωνάρθηκα τοῦ Καθολικοῦ, ποὺ ἀνάγεται στὸν 14ον αἰώνα. Κατὰ τὴν παράδοση μία ἡμέρα ὁ ἡγούμενος, ποὺ ἔδινε τὰ κλειδιὰ στὸν πορτάρη τῆς μονῆς γιὰ νὰ ἀνοίξει, ἄκουσε προστακτικὴ φωνὴ ἀπὸ τὴν εἰκόνα αὐτὴ τῆς Παναγίας νὰ μὴν ἀνοίξουν τὴν πύλη, γιατί πλησιάζουν πειρατές. Ἡ θεομητορικὴ προτροπὴ ἐπαναλήφθηκε γιὰ δεύτερη φορά. Ὅταν ὁ ἡγούμενος στράφηκε πρὸς τὴν εἰκόνα, εἶδε τὸ νήπιο Χριστὸς μὲ τὸ χέρι του νὰ ἀσφαλίζει τὸ στόμα τῆς Θεοτόκου. Ἡ Θεοτόκος ὅμως βαστώντας τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ ἐπανέλαβε τὴ σωτήρια προτροπή της στὸν ἡγούμενο. Τότε ὅλοι οἱ μοναχοὶ ἔτρεξαν στὰ ψηλὰ τείχη τῆς μονῆς καὶ ἀπέκρουσαν τοὺς πειρατὲς ποὺ τὴν εἶχαν περικυκλώσει. Ἀπὸ τότε οἱ καλοὶ Βατοπεδινοὶ μοναχοὶ εὐγνώμονες καῖνε μπροστὰ στὴν θαυματουργὴ εἰκόνα της ἀκοίμητο καντήλι καὶ ψάλλουν καθημερινὰ παράκληση. Παραμυθία σημαίνει παρηγοριά. Ἡ φρουρὸς τῆς μονῆς προστάτευσε τὰ πιστὰ τέκνα της.

. Ἡ Παναγιὰ ἡ Ἐσφαγμένη εἶναι τοιχογραφία στὸν νάρθηκα τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ποὺ βρίσκεται στὰ ἀριστερὰ τοῦ Καθολικοῦ καὶ εἶναι τοῦ 14ου αἰῶνος. Κατὰ τὴν παράδοση, ὁ Ἐκκλησιαστικός, ὁ ἐπιτετραμμένος δηλαδὴ διακονητὴς γιὰ τὴν περιποίηση τοῦ ναοῦ, ποὺ λόγῳ τοῦ διακονήματός του καθυστεροῦσε στὴν τράπεζα τοῦ φαγητοῦ, ἔμεινε κάποτε νηστικός, γιατί ὁ τραπεζάρης δὲν τοῦ ἔδωσε φαγητό. Τότε ἐκεῖνος θυμωμένος καὶ ἀγανακτισμένος ἐπέστρεψε στὸν ναὸ καὶ κτύπησε μὲ μαχαίρι τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας. Ἀπὸ τὸ κτύπημα ἔτρεξε αἷμα ἀπὸ τὴν εἰκόνα καὶ ὁ ἴδιος τυφλώθηκε καὶ ἔπεσε χάμω λιπόθυμος. Μετανοημένος εἰλικρινὰ καὶ μὲ πολλὰ δάκρυα ἔμεινε στὸ ἀπέναντι στασίδι, ζητώντας συγχώρεση ἀπὸ τὴν λαβωμένη Πανάχραντο. Ἡ εὐσπλαχνικὴ Παναγία τὸν συγχώρεσε καὶ τὸν θεράπευσε. Ἄφησε ὅμως πρὸς ἀνάμνηση τιμωρημένο τὸ χέρι ποὺ ἀσεβῶς κι ἀναίτια τὴν χτύπησε. Ὅταν πέθανε κι ἔγινε ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ μοναχοῦ ἐκείνου, τὸ σῶμα του ὅλο ἔλιωσε, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ βέβηλο δεξί του χέρι, ποὺ ἔμεινε μαῦρο κι ἄλιωτο. Τὸ χέρι αὐτὸ φυλάγεται μέχρι σήμερα στὴν μονή. Ἡ εἰκόνα μὲ ὡραῖο ἀργυρὸ ἐπίχρυσο πουκάμισο βρίσκεται πάντα στὴν θέση της, μὲ τὸ σημάδι στὸ πρόσωπό της.

. Ἡ Παναγία ἡ Ἀντιφωνήτρια, ποὺ εἶναι καὶ αὐτὴ τοιχογραφία, βρίσκεται στὸν χῶρο τῆς Λιτῆς ποὺ εἶναι μεταξὺ τοῦ κυρίως ναοῦ καὶ τοῦ νάρθηκα τοῦ Καθολικοῦ. Ἔλαβε τὴν ὀνομασία αὐτὴ ἀπὸ τὴν ἀντιφώνησή της στὴν αὐτοκράτειρα Πλακιδία, θυγατέρα τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου, ὅπου κατὰ τὴν παράδοση ἐπισκέφθηκε τὴ μονὴ καὶ ἤθελε νὰ μπεῖ στὸ ναὸ ἀπὸ μία πλάγια πύλη. Τότε ἄκουσε ἀπὸ τὴν εἰκόνα αὐτὴ τοὺς λόγους: «Τί θέλεις, σύ, ἐνταῦθα, ἐνταῦθα εἰσὶ Μοναχοί, σὺ δὲν ὑπάρχεις γυνή· διὰ τί λοιπὸν παρέχεις τῷ ἐχθρῷ αἰτίαν, ἵνα πολεμῇ αὐτοὺς μὲ ἐναντίους διαλογισμούς; Στῆθι! Οὐδὲ βῆμα μὴ προχωρήσῃς, ἂν θέλῃς σεαυτῇ ἀγαθόν!» Ἔντρομη καὶ μὲ ἄπειρο θαυμασμὸ καὶ σεβασμὸ ἀναχώρησε ἀπὸ τὴν μονή, ποὺ ἄλλη βασίλισσα τὴν πρόσταξε καὶ φύλαγε.

 

. Ἡ Παναγία ἡ Ἐλαιοβρύτισσα εἶναι καὶ αὐτὴ τοῦ 14ου αὶῶνος καὶ βρίσκεται στὸ δοχειό, δηλαδὴ στὴν ἀποθήκη τῶν λαδιῶν, τῆς μονῆς. Κάποτε ποὺ ὑπῆρχε μεγάλη ἔλλειψη τοῦ λαδιοῦ στὴ μονή, ὁ Δοχειάρης, ὁ οἰκονόμος τῆς ἐλαιοαποθήκης, ὅσιος Γεννάδιος σκέφτηκε νὰ δίνει λάδι μόνο γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ ναοῦ. Ὁ μάγειρας τῆς μονῆς δικαιολογημένα παραπονέθηκε στὸν ἡγούμενο, ὁ ὁποῖος, ἐλπίζοντας στὴν βοήθεια τῆς Παναγίας, ἔδωσε ἐντολὴ στὸν δοχειάρη νὰ δίνει κανονικὰ λάδι γιὰ ὅλη τὴν ἀδελφότητα. Εἰσερχόμενος μία ἡμέρα ὁ δοχειάρης ὅσιος Γεννάδιος στὸν χῶρο τοῦ διακονήματός του εἶδε κατὰ θαυμαστὸ τρόπο τὸ λάδι νὰ ξεχειλίζει καὶ νὰ φθάνει ὣς τὴν θύρα τοῦ δοχειοῦ. Ἀπὸ τότε ἡ εἰκόνα εἶχε μία θαυμάσια εὐωδία.

. Ἡ Παναγία ἡ Πυροβοληθεῖσα εἰκονίζεται στὸ ὑπέρθυρο τῆς ἐξωτερικῆς πύλης τῆς μονῆς. Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1822 ἦλθε στὴν μονὴ τουρκικὸς στρατός. Ἕνας στρατιώτης πυροβόλησε τὴν εἰκόνα αὐτὴ καὶ μὲ τὴν σφαίρα του κτύπησε τὸ δεξὶ χέρι τῆς Παναγίας. Ὁ στρατιώτης τότε τρελάθηκε καὶ κρεμάστηκε ἀπὸ μία ἐλιά, μπροστὰ στὴν μονή. Οἱ στρατιῶτες οἱ ἄλλοι φοβισμένοι ἀναχώρησαν ἀμέσως.

. Ἡ Παναγία ἡ Παντάνασσα εἶναι τοῦ 17ου αἰῶνος καὶ βρίσκεται στὸ ἀριστερὸ προσκυνητάρι τοῦ Καθολικοῦ. Ὅταν κάποτε ἕνας νέος ποὺ ἠσχολεῖτο μὲ τὴν μαγεία πῆγε νὰ προσκυνήσει δέχθηκε ἀπὸ τὴν εἰκόνα ἕνα ἀστραπόβολο φῶς καὶ μία δύναμη ποὺ τὸν ἔριξε κάτω. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ τὸν συγκλόνισε καὶ τὸν ἔκανε νὰ ἀνορθωθεῖ πνευματικά. Ἡ εἰκόνα αὐτὴ κατὰ καιροὺς ἔχει θεραπεύσει καὶ πολλοὺς καρκινοπαθεῖς.

. Ἡ διδασκαλία τῆς ἁγίας μητέρας μας Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ὀρθὴ τιμὴ καὶ προσκύνηση τῶν ἁγίων εἰκόνων εἶναι σαφὴς καὶ ξεκάθαρη. Τιμᾶμε τὸ εἰκονιζόμενο πρόσωπο. Ἡ προσκύνηση μεταβαίνει στὸ πρωτότυπο καὶ ὄχι στὴν ὕλη. Συγκεκριμένα ἡ ἀλήθεια τῆς εἰκόνας τῆς Παναγίας βρίσκεται στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας, ποὺ αὐτὴ χαριτώνει τὸ εἰκόνισμα. Ἔχουμε φανέρωση τῆς ὑπόστασης τῆς Παναγίας. Ἀσπαζόμενοι τὴν κάθε θεομητορικὴ εἰκόνα, τιμᾶμε τὴν Παναγία ποὺ εἰκονίζεται. Ὅλες οἱ εἰκόνες μποροῦν νὰ εἶναι θαυματουργές. Ὁρισμένες, ὅπως οἱ παραπάνω Βατοπεδινὲς ποὺ ἀναφέραμε, παρουσιάζουν κατὰ κάποιο τρόπο ἐναργέστερη χάρη, μὲ συγκεκριμένη ἱστορία καὶ θαύματα. Εἶναι μεγάλη εὐλογία αὐτὴ γιὰ τὴν μονὴ καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Οἱ θαυματουργὲς εἰκόνες ἔχουν σχέση καὶ μὲ τοὺς ἁγίους ἁγιογράφους, τοὺς ἐγκρατεῖς, τοὺς νηστευτές, τοὺς προσευχομένους κι ἐπικαλουμένους τὴν χάρη τῶν εἰκονιζομένων. Προσκυνώντας τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας προσκαλούμεθα καὶ προκαλούμεθα νὰ ἐπικαλεσθοῦμε τὶς πανάχραντες καὶ δυνατὲς πρεσβεῖες Της στὸν Κύριο καὶ Υἱό Της καὶ νὰ μιμηθοῦμε τὸν ὡραῖο, ἱερό, ἁγνό, σεμνό, ταπεινό, ἅγιο βίο Της. Μπροστὰ στὴν εἰκόνα συναντιέται τὸ θεῖο καὶ τὸ ἀνθρώπινο. Ὁ ἁμαρτωλὸς ποὺ μετανοεῖ ἐλεεῖται, συγχωρεῖται καὶ σώζεται. Ὁ ἀσεβής, ὁ ὑβριστής, ὁ βλάσφημος, ὁ ἀμετανόητος τιμωρεῖται αὐστηρά, ὅπως ὁ ἀπερίσκεπτος μοναχὸς καὶ ὁ ἔξαλλος στρατιώτης.

 . Ὁ μεγαλύτερος, τιμαλφέστερος καὶ πολυτιμότερος θησαυρὸς τῆς μονῆς Βατοπεδίου εἶναι ἡ πανακήρατη Τιμία Ζώνη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ποὺ εὐωδιάζει καὶ θαυματουργεῖ συνέχεια.

. Ὑπεραγία Θεοτόκε Βατοπεδινὴ πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν. Γλυκοφιλοῦσα, Γερόντισσα, Γοργοϋπήκοε, Μυροβλύτισσα, Κουκουζέλισσα, Πορταΐτισσα, Ἄξιον Ἐστίν, Ἀθωνίτισσα Θεοτόκε περίσωζε. Μεγαλόχαρη τῆς Τήνου, Ἑκατονταπυλιανὴ τῆς Πάρου, Πανάχραντε τῆς Ἄνδρου, Σουμελᾶ τοῦ Βερμίου, Εἰκοσιφοίνισσα τοῦ Παγγαίου, Ἁγιάσσο τῆς Λέσβου, Ἑλληνίδα Θεοτόκε σκέπε, φρούρει, φύλαττε τοὺς δούλους σου πάντοτε.

------------------------------------------------------------------------

πηγή: christianvivliografia