Γέροντας Παΐσιος: "Ἡ ἀποκάλυψη τῶν παθῶν"

- Γέροντα, ταλαιπωροῦμαι ἀπὸ τὰ πάθη μου.

- Καταλαβαίνεις ὅτι ὑπάρχουν μέσα σου πάθη;

- Μερικὲς φορὲς τὸ καταλαβαίνω.

- Αὐτὸ εἶναι καλό• ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀναγνωρίζη ὅτι ἔχει πάθη, ταπεινώνεται, ὁπότε ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.

- Στενοχωριέμαι ὅμως πού συνέχεια σφάλλω.

- Νὰ χαίρεσαι πού συνέχεια σφάλλεις, γιατί ἔχεις ὑπερηφάνεια καὶ ἔτσι ταπεινώνεσαι. «Θεέ μου, αὐτὴ εἶμαι, νὰ λές. Βοήθησέ μέ. Ἂν δὲν μὲ βοηθήσης Ἐσύ, τίποτε δὲν μπορῶ νὰ κάνω». Μὴν ἀπελπίζεσαι. Ὅταν σφάλλουμε, ξεσκεπάζεται ὁ πραγματικὸς ἐαυτός μας, τὸν γνωρίζουμε καὶ προσπαθοῦμε νὰ διορθωθοῦμε. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο προχωροῦμε θετικὰ καὶ δὲν ζοῦμε μὲ ψευδαισθήσεις ὅτι πᾶμε καλά. Ἐγὼ χαίρομαι, ὅταν ἐκδηλώνεται μία ἀδυναμία μου, ὅταν ξεφυτρώνουν τὰ πάθη μου. Ἐὰν δὲν ξεφύτρωναν, θὰ νόμιζα ὅτι ἁγίασα, ἐνῶ οἱ σπόροι τῶν παθῶν θὰ ἦταν κρυμμένοι στὴν καρδιά μου. Ἔτσι κι ἐσύ, ὅταν θυμώσης ἢ πέσης στὴν κατάκριση, θὰ στενοχωρηθῆς φυσικά, γιατί ἔπεσες, ἀλλὰ πρέπει νὰ χαρῆς κιόλας, γιατί ἐκδηλώθηκε ἡ ἀδυναμία σου, ὅποτε θὰ ἀγωνισθῆς νὰ ἀπαλλαγῆς ἀπὸ αὐτήν.

- Γέροντα, ὅταν κάποιο πάθος μου δὲν ἐκδηλώνεται γιὰ ἕνα διάστημα, σημαίνει ὅτι δὲν ὑπάρχει πιὰ μέσα μου;

- Ἂν ὑπάρχη μέσα σου ἕνα πάθος, κάποια στιγμὴ θὰ ἐκδηλωθῆ. Γι' αὐτό, ὅταν ξέρης ὅτι μέσα σου κρύβεται κάποιο πάθος, πρέπει νὰ προσέχης. Ἂν ξέρης λ.χ. ὅτι κάπου ἔξω ἀπὸ τὸ κελλί σου κρύβεται ἕνα φίδι, ὅταν βγαίνης ἔξω, θὰ ρίχνης καμμιὰ ματιὰ πρὸς τὰ ἐκεῖ καὶ θὰ προσέχης μήπως βγῆ καὶ σὲ τσιμπήση. Ἐπικίνδυνο δὲν εἶναι, ὅταν ξέρης ὅτι βρίσκεται ἐκεῖ τὸ φίδι καὶ ἔχης τὸν νοῦ σου πότε θὰ βγῆ, γιὰ νὰ τὸ σκοτώσης• ἐπικίνδυνο εἶναι, ὅταν δὲν ξέρης ὅτι εἶναι ἐκεῖ καί, ἐνῶ περπατᾶς ἀμέριμνη, μπορεῖ νὰ ἔρθη νὰ σὲ τσιμπήση. Θέλω νὰ πῶ, ἐπικίνδυνο εἶναι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν παρακολουθῆ τὸν ἑαυτό του καὶ δὲν γνωρίζη τὰ πάθη του. Ὅταν γνωρίζη τὰ πάθη του καὶ κάνη τὸν σχετικὸ ἀγώνα, τότε καὶ ὁ Χριστὸς τὸν βοηθάει γιὰ τὸ ξερρίζωμά τους.

- Γέροντα, μήπως πρέπει νὰ ἀγωνίζωμαι χωρὶς νὰ ἀνησυχῶ ἂν διορθώθηκα; Μήπως τὸ νὰ διορθωθῶ ἀνήκει στὸν Θεό;

- Ναί, νὰ ἀγωνίζεσαι καὶ νὰ τὰ ἀφήνης ὅλα στὸν Θεό, ἀλλὰ νὰ ἐξετάζης καὶ τὸν ἑαυτό σου, γιὰ νὰ δῆς ποῦ βρίσκεσαι, τί κάνεις. Βλέπεις, ὁ γιατρὸς πρῶτα ψάχνει νὰ βρῆ τὴν αἰτία ἀπὸ τὴν ὁποία προέρχεται ὁ πυρετὸς καὶ μετὰ τί φάρμακο νὰ δώση στὸν ἄρρωστο, γιὰ νὰ ρίξη τὸν πυρετό. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ δηλαδὴ πού ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νὰ βλέπη τὰ ἐλαττώματά του, πρέπει νὰ μπῆ μέσα του ἡ καλὴ ἀνησυχία, γιὰ νὰ ἀγωνισθῆ νὰ τὰ διορθώση. Ἐγὼ ἐξετάζω τὸν ἑαυτό μου καὶ βλέπω ὅτι ἔχω αὐτὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἐλαττώματα. Κάνω τὸν ἀγώνα μου, καὶ ἐξετάζω πάλι τὸν ἑαυτό μου: «Μέχρι χθὲς εἶχα αὐτὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἐλαττώματα. Ἔκοψα κανένα; Σ' ἐκεῖνο ποῦ βρίσκομαι;». Καὶ μετὰ λέω στὸν Θεό: «Θεέ μου, κάνω ὅ,τι μπορῶ, ἀλλὰ βοήθησε μὲ Ἐσὺ νὰ διορθωθῶ, γιατί μόνος μου δὲν μπορῶ».

- Γέροντα, μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ μὴν ἔχη τὴν δύναμη νὰ δὴ τὰ πάθη του;

- Ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι εὐαίσθητος, ὁ Θεὸς δὲν ἐπιτρέπει νὰ γνωρίση ἀπότομα τὰ πάθη του. Γιατί τὸν εὐαίσθητο τὸν πειράζει καὶ ὁ διάβολος καὶ τὸν ρίχνει στὴν ἀπελπισία: «Γιατί νὰ ἔχης αὐτὸ τὸ πάθος; τοῦ λέει, καὶ γιατί ἔκανες ἐκεῖνο; καὶ πῶς τὸ ἄλλο; Ἄρα δὲν θὰ σωθῆς». Κι ἔτσι μπορεῖ νὰ καταλήξη στὸ ψυχιατρεῖο.

----------------------------------

πηγή: Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου "Λόγοι", τόμ. E΄ - Πάθη καί Άρετές, εκδ. Ἱερό Ἡσυχαστήριο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσ/νίκης.