Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι: Μέθοδος και κανόνας ακριβής - Κεφάλαιο 80

Το ολίσθημα και η μετάνοια.

80. Για το ολίσθημα τώρα, λέει ο άγιος Ισαάκ: «Να μη λυπηθούμε όταν γλιστρήσομε σε κάτι, αλλά όταν επιμείνομε σ' αυτό. Γιατί το ολίσθημα συμβαίνει πολλές φορές και στους τέλειους· το να επιμείνει όμως κανείς σ' αυτό είναι τέλεια νέκρωση. Τη λύπη για τα ολισθήματά μας η θεία χάρη μάς τη μετρά σαν καθαρή εργασία. Όποιος ξαναπέφτει σε ολίσθημα ελπίζοντας στη μετάνοια, αυτός βαδίζει απέναντι του Θεού με πανουργία. Σ' αυτόν έρχεται αιφνίδια ο θάνατος και δεν προφταίνει να ολοκληρώσει τα έργα της αρετής, όπως το ήλπιζε». 

Λέει επίσης: «Πρέπει διαρκώς να γνωρίζομε ότι και στις εικοσιτέσσερις ώρες της νύχτας και της ημέρας έχομε ανάγκη από τη μετάνοια. Η έννοια της μετάνοιας, όπως μάθαμε από τα ίδια τα πράγματα, είναι αδιάκοπη δέηση προς το Θεό με προσευχή γεμάτη κατάνυξη για την άφεση των προηγουμένων αμαρτημάτων και λύπη για να προφυλαχτούμε από μελλοντικά». 

Και πάλι: «Η μετάνοια είναι χάρη που δόθηκε στους ανθρώπους μετά τη χάρη του βαπτίσματος. Η μετάνοια είναι δεύτερη αναγέννηση από το Θεό, και του αρραβώνα εκείνου που λάβαμε με την πίστη, περιμένομε το χάρισμα με τη μετάνοια. Μετάνοια είναι η θύρα του ελέους, η ανοιχτή σ' εκείνους που την αναζητούν από τη θύρα αυτή εισερχόμαστε προς το θείο έλεος. Και έξω από αυτή την είσοδο δε θα βρούμε έλεος, γιατί όλοι αμάρτησαν, κατά τη θεία Γραφή(Ρωμ. 3, 23-24), και δικαιώνονται δωρεάν με τη χάρη του Θεού. Η μετάνοια είναι η δεύτερη χάρη και γεννιέται στην καρδιά από την πίστη και το φόβο. Ο φόβος είναι η πατρική ράβδος του Θεού που μας κυβερνά ώσπου να φτάσομε στον πνευματικό παράδεισο· κι όταν φτασομε εκεί, μας αφήνει και γυρίζει πίσω. Παράδεισος είναι η αγάπη του Θεού, μέσα στην οποία περιέχεται η τρυφή που υπόσχονται όλοι οι μακαρισμοί». 

Και παρακάτω: «Καθώς δεν είναι δυνατό να περάσει κανείς τη θάλασσα τη μεγάλη χωρίς πλοίο, έτσι δεν μπορεί κανείς χωρίς φόβο να περάσει προς την αγάπη. Τη βρωμερή θάλασσα των παθών που είναι ανάμεσα σ' εμάς και στο νοητό παράδεισο, μόνο με το πλοίο της μετάνοιας μπορούμε να την περάσομε, το οποίο έχει τους κωπηλάτες του φόβου. Αν αυτοί οι κωπηλάτες του φόβου δεν κατευθύνουν το πλοίο της μετάνοιας με την οποία διαπλέομε τη θάλασσα του κόσμου τούτου πηγαίνοντας προς το Θεό, τότε καταποντιζόμαστε στη βρωμερή θάλασσα».

------------------------------------------------------------------
(πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, ε΄τόμος, σελ. 104).