Ιωάννης Κων. Κορναράκης: Η απουσία νήψεως "των μωρών παρθένων"

(για πρώτη φορά στο διαδίκτυο)

Στο κείμενο της Καινής Διαθήκης δεν υπάρχουν μόνο παραδείγματα νηπτικών συμπεριφορών, αλλά καταγράφονται και ανθρώπινες πράξεις ή ενέργειες στερημένες  του φωτισμού και της νηπτικής διαύγειας· της αγιοπνευματικής δηλαδή καθαρότητας του ανθρώπινου νου σε κάποια κρίσιμη και καίρια στιγμή της δυνατοτήτας της προσωπικής σωτηρίας του ανθρώπου.

Επομένως στην Κ. Δ. τα παραδείγματα απουσίας νήψεως, σε κρίσιμες για τη σωτηρία του ανθρώπου στιγμές, "φωτιζουν", με τη δική τους σκοτεινή όψη, με το δικό τους τρόπο, την απόλυτη αναγκαιότητα της νήψεως για την κατόρθωση της σωτηρίας αυτής. 

Στην παραβολή των δέκα παρθένων οι φρόνιμες παρθένες απεδείχθησαν προνοητικές στον εφοδιασμό τους με επαρκές έλαιο ώστε να μην υπάρξει ο κίνδυνος της ελλείψεως του ελαίου της λαμπάδας τους και αποκλεισθούν από τη είσοδό τους με τον νυμφίο στο νυμφώνα του γάμου. 

Οι μωρές όμως παρθένες δεν σκέφθηκαν με την προνοητική, δηλαδή νηπτική λογική των φρονίμων παρθένων. Δεν υπελόγισαν την ποσότητα του ελαίου, που θα έπρεπε να έχουν μαζί τους σε βαθμό ασφαλείας και επάρκειας ώστε, όσο και αν αργήσει να έλθει ο αναμενόμενος νυμφίος, αυτές να είναι ήσυχες ότι δεν θα τους προδώσει η ανεπάρκεια του ελαίου. 

Πως όμως! Με τι μέτρο ή κριτήριο θα έπρεπε να υπολογίσουν αυτήν την ποσότητα ασφαλείας; Δύο, βέβαια, ήταν εκ των προτέρων οι γνωστοί παράγοντες εκτιμήσεως της αναγκαίας ποσότητας του ελαίου· 

α). Η νύχτα. Το χρονικό διάστηματης αναμονής του νυμφίου θα διέρρες μέσα στην νύχτα, όπου οι αγορές ελαίου θα ήταν κλειστές, και

β) ο άγνωστος χρόνος ερχομούτου νυμφίου μέσα στην νύχτα. Κανείς δεν θα μπορούσε να υπολογίσει ασφαλώς τον ακριβή χρόνο του ερχομού του. Ο χρόνος αυτός ήταν εντελώς άγνωστος και μία ενδεχόμενη μακρά αναμονή του, μέσα στη νύχτα, εγκυμονούσε βέβαια τον κίνδυνο του ύπνου!    

Όμως τα δύο αυτά στοιχεία, η νύχτα και ο χρόνος αναμονής, δεν προβλέφθηκαν από τις μωρές παρθένες. Δεν αφύπνισαν την συνείδησή τους, για να συλλάβουν το πιο απειλητικό, για την αποτυχία τους ενδεχόμενο γεγονός, τον ύπνο! Αν είχαν συνειδητοποιήσει τους δύο αυτούς επικίνδυνους, για την εξουδετέρωση της νήψεώς τους άγνωστους συντελεστές, θα μπορούσαν ίσως να σκεφθούν την πιθανότητα του ακούσιου ύπνου τους κατά τον χρόνο της αναμονής του νυμφίου. 

Έτσι ο άγνωστος ερχομός του νυμφίου τις "έπιασε" στον ύπνο, όταν· μέσης νυκτός κραυγή γέγονεν· ιδού ο νυμφίος έρχεται, εξέρχεσθε εις απάντησιν αυτού(Ματθ. 25,6). 

Οι φρόνιμες παρθένες δεν μπόρεσαν να οτους δανείσουν έλαιο. Τους σύστησαν μόνο να τρέξουν (μέσης νυκτός) στην αγορά να αγοράσουν. 

Όμως, απερχομένων αυτών αγοράσαι ήλθεν ο νυμφίος και αι έτοιμοι εισήλθον μετ' αυτού εις τους γάμους, και εκλείσθη η θύρα(Ματθ. 25,10).  

Έτσι οι μωρές παρθένες δεν είδαν τον νυμφίο και έχασαν την βασιλεία των ουρανών! Άκουσαν μόνο την απάντησή του στην απελπισμένη έκκλησή τους προς αυτόν. -Κύριε, Κύριε, άνοιξον ημίν.... -Αμήν λέγω υμίν, ουκ οίδα υμάς! 

Οι παρθένες που έχασαν την ευκαιρία να εισέλθουν στον νυμφώνα, στην βασιλεία των ουρανών, ονομάσθησαν από τον Κύριο μωρές παρθένες! 

Σε τι οφείλετο άραγε η μωρία τους; Στο γεγονός ότι δεν είχαν μαζί τους επαρκές έλαιο;Αλλά τότε ποιος είναι ο συμβολισμός του ελαίου; Ποια έννοια υποδηλώνει η λέξη αυτή; Ή πάλι, μήπως η έλλειψη της πρόνοιάς τους ήταν εκείνο το γεγονός που τις απέδειξε μωρές; Απλώς δηλαδή δεν θυμήθηκαν... να προνοήσουν; Η παράλειψη αυτή θα μπορούσε να είναι η μόνη αιτία του αρνητικού χαρακτηρισμού των παρθένων αυτών; 

Κατά τον όσιο Νείλο τον Ασκητή, η Αγία Γραφή δικαιολογημένα τις ονόμασε μωρές, επειδή, ενώ κατάφεραν να αποκτήσουν το πιο δύσκολο απόκτημα της εισόδου τους στο νυμφώνα, παραμέλησαν να έχουν και το απαιτούμενο επίσης προσόν τους, το πιο εύκολο στην απόκτησή του. 

Και εξηγεί, ότι ενώ κατάφεραν με τον προσωπικό τους αγώνα, να αποκτήσουν το τόσο δύσκολο και σχεόδν αδύνατο, να αποκτήσουν την παρθενία, να δαμάσουν και να χαλινώσουν την μαινόμενη επιθυμί της φύσεως, τις προκλήσεις της ακολασιας χωρίς να βλαβούν σε κάτι, έμειναν εντούτοις απαθείς και ανενεργείς προς την απόκτηση του απαιτούμενου ελαίου της λαμπάδας! 

Ποιο ήταν λοιπόν το αίτιο της παραλείψεως αγοράς επαρκούς ελαίου; Τι τις εμπόδισε να αγοράσουν επαρκές έλαιο; Κατά τον όσιο Νείλο, το πάθος της φιλοχρηματίας. Ενώ έκαμψαν το δυσκαταγώνιστο πάθος της φύσεως, της ηδονής, "έπεσαν" εκεί, όπου εχρειάζετο απλή προαίρεση, βούληση αγοράς ελαίου. 

Έτσι λοιπόν, κατά τον όσιο Νείλο, απολέσθησαν οι πέντε παρθένες οι μωρές· με την αγνότητά τους και την εγκράτεια εφόνευσαν τον εχθρό της παρθενίας τους, αλλά με την ασπλαγχνία τους και την φιλοχρηματία τους, που δεν αγόρασαν έλαιο επαρκές, αυτές οι ίδιες παρέδωσαν τους εαυτούς τους στο ξίφος του, επειδή ευρισκόμενες στην πτώση τους, αδυνατούσαν να πολεμήσουν τον εχθρό! Δεν τις βρήκε όρθιες! 

Είναι φανερό ότι ο όσιος Νείλος συνδέει την φιλοχρηματία των μωρών παρθένων με την ασπλαγχνία, επειδή το πάθος της φιλοχρηματίας κλείνει τα σπλάγχνα της ελεημοσύνης και της φιλανθρωπίας και συγχρόνως ακυρώνει την αρετή της παρθενίας. Τα διάφορα πάθη του εγωισμού και της φιλαυτίας μπορεί να συνυπάρχουν με την παρθενία του σώματος, αλλά ρυπαίνουν την ψυχή και το πνεύμα. Έτσι ο Κύριος, κατά τον όσιο Νείλο, απέκλεισε τις πέντε μωρές παρθένες "επειδή τω σώματι μόνω επαρθένευον, τοις δε λογισμοίς ερρυπαίνοντο εαυτάς απατώσαι"!